بهبود صفات فیزیولوژیک، بیوشیمیایی و میزان کافئیک اسید گیاه علف لیمو (Cymbopogon) citratus تحت تنش شوری با تلقیح میکوریزای آربوسکولار

چکیده مبسوط مقدمه و هدف: قارچ های میکوریزای آربوسکولار می توانند تحمل به شوری و بهره وری گیاهان را در خاک های شور- قلیایی با استفاده از استراتژی های مختلف از جمله جذب عناصر غذایی، تنظیم اسمزی، شکل دهی خاک و غیره بهبود بخشند. بنابراین، استفاده از قارچ های میکوریزای آربوسکولار برای کاهش اثرات شوری مورد توجه واقع شده است. این مطالعه با هدف بررسی اثر قارچ میکوریزای آربوسکولار بر صفات فیزیولوژیک، بیوشیمیایی و میزان کافئیک اسید گیاه علف لیمو (Cymbopogon citratus) تحت تنش شوری انجام شد. مواد و روش ها: آزمایش به‎صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل عامل اول قارچ های میکوریزی آربوسکولار (تلقیح و عدم تلقیح قارچ) و عامل دوم تیمار شوری در چهار سطح (۰، ۵۰، ۱۰۰ و ۱۵۰ میلی مولار) بود. صفات رنگیزه های فتوسنتزی، نشت یونی، پرولین، کربوهیدرات های محلول، فلاونوئید، آنتوسیانین، پروتئین، آسکوربات پراکسیداز، میزان یون های سدیم و پتاسیم و تغییرات محتوای کافئیک اسید علف لیمو مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: تلقیح گیاه با قارچ آربوسکولار در سطوح شوری (۱۵۰ میلی‎مولار) میزان نشت یونی را به میزان ۳۴/۱۴ درصد نسبت به شاهد کاهش داد. تلقیح گیاه با قارچ آربوسکولار باعث بهبود کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل و کاروتنوئیدها در مقایسه با عدم حضور آن در سطوح شوری (۱۵۰ میلی مولار) به ترتیب به میزان ۱۱۸/۵۱، ۸۲/۳۵، ۵۰/۷۰ و ۹۸/۶۴ درصد شد. نتایج نشان داد که گیاهان علف لیمو در برابر تنش شوری (۱۵۰ میلی مولار) برای حفظ وضعیت خود میزان پرولین، کربوهیدرات، فلاونوئید، آنتوسیانین، پروتئین و آسکوربات پراکسیداز در تلقیح با قارچ آربوسکولار به ترتیب به میزان ۲۰/۴۸، ۹۴/۹۴، ۲۷/۲۷، ۳۰ و ۱۷/۳۹ درصد نسبت به شاهد (بدون تلقیح) افزایش داد. همچنین نتایج نشان داد که تحت تنش شوری ۱۵۰ میلی مولار و حضور قارچ آربوسکولار میزان پتاسیم ۱۵/۳۹ درصد نسبت به شاهد افزایش یافت؛ در حالی­که میزان سدیم در حضور این قارچ نسبت به شاهد ۸/۴۶ درصد کاهش یافت. بررسی ها نشان داد که درصد اسید کافئیک در علف لیموی تلقیح شده با میکوریزای آربوسکولار نسبت به گیاهان شاهد ۰/۶۸۶ درصد افزایش یافته است. نتیجه گیری: این مطالعه استفاده بالقوه از فناوری میکوریزا را به عنوان یک رویکرد بیوتکنولوژیک عملی برای افزایش رشد و افزایش تولید ترکیبات فعال زیستی Cymbopogon citratus در خاک های متاثر از نمک پیشنهاد می کند.

کلیدواژه ها:

Carbohydrates ، Enzyme ، Flavonoids ، Proline ، آنزیم ، پرولین ، فلاونوئیدها ، کربوهیدرات ها