مقایسه تحلیلی چگونگی روایت زندگی جلال الدین خوارزمشاه در متون تاریخ نگارانه و ادبی (بازنمایی روایت نبرد سند، ۶۱۸ قمری)

در متون تاریخی می توان ردپای شخصیت های تاریخیای را پیدا کرد که از حیث کنش و ویژگیهای شخصیتی به قهرمانان رمانس ها نزدیک شده اند. نویسندگان این متون نهایت تلاش خود را برای واقعی جلوه دادن این حوادث به کار بستهاند. یکی از این شخصیتها جلال الدین خوارزمشاه است. «نبرد سند» در زندگی این قهرمان در متون تاریخ نگارانه و ادبی بسیار متفاوت روایت شده است. روایت های ادبی این رویداد از دل متون تاریخ نگارانه شکل گرفته است. هدف نویسندگان این پژوهش بررسی مقایسه ای روایت های متون تاریخ نگارانه و ادبی از سده هفتم تا دوره معاصر در بیان واقعه «نبرد سند» در بستر مطالعات روایتشناسی است. براساس نتایج پژوهش، در میان روایت ها، اثر ابن اثیر به دلیل باورپذیری، منطقی بودن روایت ها و بی طرف بودن مورخ به واقعیت نزدیک تر، اما روایت های نسوی و جوینی به دلیل باورپذیری کمتر و تناقض در روایت ها، ادبی تر و در بخشی از روایت ها جلال الدین به قهرمان رمانس ها نزدیک شدهاست؛ این روایتها، مرجع اصلی نویسندگان و شاعران دورههای بعد برای خلق اشعار، منظومه ها و رمان های تاریخی واقع شدهاند.

کلیدواژه ها:

جلال الدین خوارزمشاه ، نبرد سند ، متون تاریخ نگارانه و ادبی ، شخصیت پردازی تاریخی و ادبی