هم افزایی نهادی و سرمایه اجتماعی؛ نقش هم افزایی نهادی در مدیریت منطقه کلان شهری تهران

همافزایی نهادی به مثابه بذر سیاستهای مشارکتی و مقوم سرمایه اجتماعی در مناطق کلان شهری شناخته می شود که در کنار اعتماد اجتماعی و قواعد نهادی میتواند محصول پربار مشارکت نهادمند و مدیریت شایسته را به ارمغان بیاورد. اما مسئله اساسی در این حوزه شناخت ظرفیت های درونی و برونی نهادها در ارتقای هم افزایی ها است. در همین زمینه پژوهش حاضر با هدف سنجش ظرفیت هم افزایی نهادی در مدیریت منطقه کلان شهری تهران اقدام به بررسی و تحلیل ظرفیت های هم افزایی درون نهادی و میان نهادی کرده است. این پژوهش بنا بر ماهیت مسئله مورد بررسی در رده پژوهش های کاربردی قرار می گیرد که با استفاده از روش های پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش همه نهادهایی است که در محدوده منطقه کلان شهری به عنوان یکی از کنشگران اثرگذار در منطقه کلان شهری فعال هستند. حجم نمونه نیز با فرمول کوکران ۴۰۰ نمونه برآورد و با استفاده از روش سهمیهای تعیین شد. پس از گردآوری  داده های پژوهش با استفاده از ابزار پرسشنامه، از آزمون های T-test، تحلیل واریانس یک طرفه و F به منظور تحلیل داده ها استفاده شده است . نتایج نشان می دهد شاخص سرمایه و ظرفیت انسانی با توجه به سطح اطمینان ۹۵ درصد در نهادهای دولتی (۱۳۲/۶)، عمومی (۷۲۸/۳)، مردمی (۷۸۰/۲۸)، و خصوصی (۶۷۹/۳۳) اختلاف معناداری با میانگین دارد و ظرفیت هم افزایی درون نهادی و هم افزایی میان نهادی در منطقه کلان شهری تهران میان نهادهای مردمی و خصوصی نسبت به نهادهای دولتی و عمومی بیشتر است. بنابراین تمرکز بر ظرفیت های بیشتر نهادهای خصوصی و مردمی جهت بهره برداری از آن ها و اصلاح ساختار قدرت موجود در منطقه کلان شهری تهران با تاکید بر ظرفیت سازی بیشتر در نهادهای دولتی و عمومی اهمیت بیشتری پیدا می کند. توسعه ظرفیت های مثبت نهادی، تمرکززدایی قدرت ذی نفعان کلیدی شهری به نفع نهادهای دارای ظرفیت بیشتر، طراحی فضای گفت وگو و برنامه یکپارچه میان نهادها، و نهادسازی منطقه کلان شهری تهران میتواند گام های نخستین حل بخش زیادی از مشکلات مناطق کلانشهری، که به واسطه تفرقها و تقابل های نهادی ایجاد شده، باشد.

کلیدواژه ها:

تفرق مدیریتی ، تهران ، رویکرد نهادی ، ظرفیت نهادی ، مناطق کلان شهری ، هم افزایی