بحثی درباب شرایط حقوقی امکان تاسیس نهادهای آموزشی مدرن در ایران عصر قاجار: با نگاهی به تجربه تاسیس و فروپاشی انجمن معارف در سالهای پیش از انقلاب مشروطه
محل انتشار: فصلنامه مطالعات دانشگاه، دوره: 1، شماره: 2
سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 111
فایل این مقاله در 29 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JOUS-1-2_002
تاریخ نمایه سازی: 15 شهریور 1402
چکیده مقاله:
سابقه تاسیس مدارس جدید در ایران عصر قاجار به پیش از انقلاب مشروطه بازمی گردد. بسیاری از پژوهشگران معتقدند تمامی مدارس جدید در سال های پیش از انقلاب مشروطه را می توان از مصادیق نهادهای مدرن آموزشی به شمار آورد. مقاله حاضر تلاش می کند با استفاده از مفاهیم موجود در جامعه شناسی نظری تاریخی پیدایش و پویش نهادهای مدرن، نشان دهد نمی توان همه مدارس جدید در سال های پیش از انقلاب مشروطه را مصداق نهادهای آموزشی مدرن به شمار آورد. به طور مثال، استدلال می کند که دارالفنون به عنوان نخستین مدرسه جدید در عصر ناصری، از آن جا که به شکلی خودآئین اداره نمی شد و آموزش را به شکلی برابر در اختیار همگان قرار نمی داد، یک نهاد آموزشی مدرن نبود. توضیح داده خواهد شد که امکان پذیر شدن تاسیس نهادهای مدرن به طور عام و نهادهای آموزشی مدرن به طور خاص در ایران، هرچند مبتنی بر برخی تحولات اجتماعی و فرهنگی صورت گرفت، به شکلی بنیادین نیازمند نوعی تحول حقوقی بود؛ تحولی که نخستین نشانه های آن را باید یازده سال پس از تاسیس دارالفنون جست وجو کرد. مقاله در انتها برمی نمایاند که این تحول در نهایت به امکان پذیرشدن تاسیس نهادهایی چون انجمن معارف انجامید. انجمن معارف، که به شیوه یک نهاد مدرن اداره می شد، به رغم عمر کوتاهش، نتایجی «چشمگیر» در همگانی کردن آموزش از خود برجای گذاشت و به الگویی برای تاسیس نهادهای آموزشی مدرن در سال های بعد تبدیل شد.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
رضا صمیم
دانشیار جامعه شناسی، پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدنی، تهران، ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :