ارزیابی ژنوتیپ های گندم نان با استفاده از شاخص های تحمل به تنش خشکی
محل انتشار: فصلنامه پژوهش آب در کشاورزی، دوره: 27، شماره: 2
سال انتشار: 1392
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 75
فایل این مقاله در 12 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_WRA-27-2_008
تاریخ نمایه سازی: 12 شهریور 1402
چکیده مقاله:
خشکی از تنشهای بسیار مهم در کاهش رشد و تولید گیاهان میباشد. در این راستا به منظور شناسایی ژنوتیپهای تحمل به خشکی و غربال کردن شاخصهای کمی تحمل به خشکی تعداد ۲۳ ژنوتیپ گندم نان در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط آبی و دیم در ایستگاه تحقیقاتی کشاورزی دیم مراغه مورد آزمایش قرار گرفتند. بهمنظور ارزیابی تحمل به خشکی در ارقام مورد بررسی از شش شاخص بر مبنای عملکرد آبی (Yp) و دیم (Ys) استفاده شد. شاخصهای کمی تحمل به خشکی شامل شاخص تحمل (TOL)، شاخص میانگین تولید (MP)، شاخص میانگین هندسی تولید (GMP)، شاخص تحمل تنش (STI)، شاخص حساسیت به تنش (SSI) و شاخص میانگین هارمونیک (HM) بهدست آمدند. نتایج حاصل از مقایسه میانگین نشان داد که بیشترین میانگین عملکرد در شرایط آبی و دیم بهترتیب متعلق به ژنوتیپ شماره ۱۶ و ۱۲ میباشد. بیشترین شاخص تحمل (TOL)، شاخص میانگین هارمونیک (HM)، شاخص میانگین هندسی تولید (GMP) و شاخص تحمل تنش (STI) متعلق به ارقام شماره ۱۶، ۱۷ و ۶ بود. نتایج حاصل از تحلیل همبستگی بین شاخصها و میانگین عملکرد در شرایط آبی و دیم نشان داد که مناسبترین شاخص برای غربال کردن ژنوتیپها در دو شرایط آبی و دیم، شاخص STI است. همچنین تجزیه به عاملها بر اساس روش تجزیه به مولفههای اصلی نشان داد که دو عامل اول ۹۹/۸۴ درصد ( عامل تحمل به خشکی ۷۳/۲۸ درصد و عامل حساسیت به تنش خشکی ۲۶/۵۶ درصد) از تغییرات متغییرهای مورد بررسی در شرایط تنش و بدون تنش را توجیه مینماید.
کلیدواژه ها:
عملکرد گندم آبی و دیم ، شاخص های تحمل تنش
نویسندگان
مسعود بخشایشی قشلاق
هنر آموز دانشکده فنی و کشاورزی مراغه، مدرس گروه علوم کشاورزی دانشگاه پیام نور و عضو باشگاه پژوهشگران جوان، تبریز، ایران؛
مرتضی شکارچی زاده
کارشناس ارشد اصلاح نباتات دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تبریز؛