پاسخ به اشکالات کلامی و فلسفی درباره «عالم ذر»

موضوع عالم ذر، همواره یکی از بحث برانگیزترین مباحث قرآنی و اسلامی بوده است و مفسران، متکلمان، فیلسوفان و عارفان مسلمان درباره آن بسیار سخن گفته اند. آن چه از ظاهر آیات و به ویژه روایات اسلامی بر می آید، این است که هر انسانی قبل از تولد از مادر، در عالمی به نام عالم ذر، (در مرحله ای به صورت روح محض و در مرحله ای دیگر، همراه با بدنی خاص به نام بدن ذری) وجود فردی حقیقی داشته است. عده ای از اندیشمندان مسلمان این برداشت از ظاهر آیات و روایات را نمی پذیرند و هر یک به گونه ای خاص، این ظواهر را توجیه و تاویل کرده و اشکالاتی را به آن برداشت ظاهری وارد کرده اند. مقاله حاضر به ذکر بعضی از مهم ترین این اشکالات می پردازد و به آنها پاسخ می گوید.

کلیدواژه ها:

بدن ذری (ذره ای) ، تقدم نفس بر بدن. ، عالم ذر ، عالم (عهد) الست