مروری بر تاریخ ریاضی پژوهی در ایران تا سال ۱۳۵۰ ایرانی

در این مقاله مروری بر پژوهش های ریاضیات در ایران از پیش از اسلام تا دوران تربیت کارشناسی ارشد ریاضی ارائهمی کنیم. اولین دوره فوق لیسانس ریاضی در دانشگاه تهران در مهر ۱۳۴۴ شد اما هیچ نشانه و انگیزه پژوهشی در آن وجودنداشت. در واقع، ورود اساتید محقق آن دانشگاه به دهه ۱۳۵۰ به بعد مربوط می شود که نسل های جوان از خارج به ایران آمدند.از نیمه اول دهه ۱۳۴۰ ، شادروان دکتر منوچهر وصال در دانشگاه پهلوی سابق (شیراز فعلی) و شادروان دکتر غلامحسین مصاحبدر دانشگاه تربیت معلم تهران به طور جدی نگران عدم تحقیق توسط ریاضیدانان کشور بودند، اگرچه در خود توان شروع آن رانمی دیدند ولی به نسل های جوانی که در داخل کشور تربیت شوند اعتقاد داشتند. آقای دکتر وصال با استخدام فارغ التحصیلانجوانی از آمریکا همچون حیدر رجوی، دکتر جواد بهبودیان، دکتر مهدی بهزاد و دکتر میرباقری و آقای دکتر مصاحب با دعوت تنیچند از اساتید خارجی به ترتیب دوره فوق لیسانس ریاضی و دوره مدرسی ریاضیات را در دانشگاه های متبوع نوگشایی کردند. از سال ۱۳۴۰ تا ۱۳۴۹ جمعا ۴۵ مقاله توسط ریاضیدانان ایرانی در مجلات معتبر بین المللی ISI به چاپ رسید که ۱۷ مورد مورد نام دکتر حیدر رجوی و ۱۱ مورد نام دکتر مهدی بهزاد را بر خود داشتند. این دو نفر به ترتیب متخصص نظریه عملگرها ونظریه گراف بودند و البته دکتر رجوی در نوشتن یکی دو مقاله در نظریه گراف با دکتر بهزاد همکاری کرد. علاوه بر اینها ۶ مقالهدر آمار توسط ۵ تن از استادان دانشگاه های شیراز و تهران و ۵ مقاله در سیستم های دینامیکی توسط ۳ استاد در مجلات مزبورمنتشر گردید. در این دهه دانش آموختگان دانشگاه شیراز و موسسه ریاضیات که برای ادامه تحصیل به خارج رفته بودند کم کمچهار کتاب شامل یک تکنگار ارزشمند را نیز منتشر ISI برگشتند و بازار تحقیقات ریاضی را گرمتر کردند و علاوه بر ۱۱۸ مقاله.[۴– کردند [ ۱دکتر حیدر رجوی علاوه بر چاپ کتاب فوق، ۲۳ مقاله در این دهه منتشر کرد. نویسنده این مقاله نیز در نیمه دوم دهه مزبوربا بازگشت به ایران در دانشگاه شیراز فعلی استخدام شد و جمعا ۱۹ مقاله با گرایش نظریه عملگرها در کل دهه انتشار داد. دکتربهمن مهری با ۹ مقاله در معادلات دیفرانسیل و دکتر غلامحسین همدانی با ۹ مقاله در آمار و دکتر مهدی بهزاد با ۹ مقاله درنظریه گراف ها به غنای تحقیقات ریاضی افزودند. بقیه ۱۱۸ مقاله توسط ۵۴ تن از اساتید دانشگاه های سراسر کشور در گرایش های مختلف منتشر شده است به طوری که درصد هر محقق از این مقالات ۹۶/۱ می باشد. منظور ما از مقاله ممتاز، مقاله ISI و یا منتشر شده در بولتن انجمن ریاضی ایران است.

کلیدواژه ها:

تاریخ ریاضی ، ریاضی پژوهی در ایران