ارزیابی دقت مدل برنامه ریزی بیان ژن نسبت به روش های برآورد تبخیر- تعرق (مطالعه موردی : شهر بیرجند)

تبخیر-تعرق جزء اصلی چرخه هیدرولوژی می باشد و ارائه روشی دقیق و کاربردی برای برآورد آن با توجه به اهمیت مدیریت منابع آب در کشاورزی و محدودیت منابع آب درکشور از اهمیت بالایی برخورداراست. هدف از این پژوهش ارزیابی دقت مدل برنامه ریزی بیان ژن نسبت به روش هارگریوز-سامانی و انتخاب دقیق ترین روش برای برآورد تبخیر-تعرق می باشد. بدین منظور با استفاده از داده های هواشناسی شهر بیرجند در دوره آماری ۲۰۲۰ - ۱۹۸۹ میزان تبخیر-تعرق از روش ترکیبی فائو-پنمن-مانتیث محاسبه گردید که مقادیر این روش به عنوان مرجع برای مقایسه نتایج روش های مورد مطالعه استفاده شد. سپس برای ورود داده ها به مدل بیان ژن از پارامتر های هواشناسی شهر بیرجند شامل متوسط دما، دمای حداقل، دمای حداکثر و تابش برون زمینی (مشابه ترکیبات ورودی معادله هارگریوز-سامانی) استفاده گردید. در نهایت معادله خروجی مدل بیان ژن و روش هارگریوز-سامانی با معادله مرجع مقایسه شد. ارزیابی و مقایسه ی نتایج این روش ها با بررسی شاخص های آماری ضریب تبیین (۲R) و ریشه میانگین مربعات خطا (RMSE) صورت گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد مدل برنامه ریزی بیان ژن با داشتن مقادیر ضریب تبیین ۹۹/۰ و ریشه میانگین مربعات خطا ۰۱/۰ در بین سایر روش ها از دقت بالاتری برخوردار است. بنابراین مدل برنامه ریزی بیان ژن به عنوان روشی دقیق برای برآورد تبخیر-تعرق در منطقه بیرجند انتخاب می شود.

کلیدواژه ها:

تبخیر-تعرق ، مدل برنامه ریزی بیان ژن ، فائو-پنمن-مانتیث ، هارگریوز-سامانی ، شاخص های آماری.