روند سیاست گذاری توسعه فناوری ها در مدیریت آب نواحی روستایی ایران

آب بی بدیل ترین سرمایه زیستی بشر است که در ایران کمبود آن، از عوامل محدود کننده توسعه فعالیت های اقتصادی به شمار می رود. با توجه به سهم روستاها و اقتصاد آن از منابع آب و گستردگی این سکونتگاه ها در عرصه سرزمین، استدلال می شود که راه مقابله با کم آبی و مدیریت منابع آب در ایران از روستاها می گذرد. از آنجا که گام بنیادین تغییر وضع موجود، اصلاح در سیاستگذاری است، در مقاله حاضر تلاش شده تا با تحلیل محتوای برنامه های پنج ساله توسعه کشور به بررسی تغییر و تحولات در سیاست های مرتبط با توسعه فناوری ها برای بهبود مدیریت منابع آب روستاها (اعم از بخش های تولیدی و مصرف خانگی) پرداخته شود. این تحقیق کاربردی و توصیفی است که با مطالعه اسنادی داده ها گردآوری شده است. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها در چارچوب تحلیل محتوای با رویکرد کیفی و روش تحلیل محتوای استقرایی انجام شده است. اسناد مورد مطالعه، شش قانون برنامه توسعه پنج ساله پس از انقلاب بوده است. نتایج نشان داد روند سیاست گذاری ها و اسناد تدوین شده، تکاملی و رو به بهبود بوده است. تنوع برنامه های لازم برای امر خطیری همچون توسعه فناوری ها مدیریت آب در بخش کشاورزی چندان نیست. در محتوای برنامه های توسعه کشور، سیاست یا برنامه مشخصی در زمینه توسعه فناوری های مدیریت آب با تاکید در بخش صنعت و خدمات روستایی دیده نمی شود. همچنین در برنامه های مذکور، بخش مصرف خانگی آب در روستاها با کم توجهی مواجه است. در نهایت اینکه توسعه فناوری های مدیریت آب در نواحی روستایی نیازمند همه جانبه نگری و توجه به تمامی زمینه های مصرف است.

کلیدواژه ها:

سیاستگذاری ، برنامه توسعه ، فناوری ، مدیریت آب ، نواحی روستایی.