ارتباط ادراک رفتار والدین با افسردگی و اضطراب در فرزندان: با نقش میانجی طرحواره های ناکارآمد اولیه

ادراک منفی از رفتار والدین، ساختارهای شناختی فرد را تحت تاثیر قرار می­دهد و او را مستعد ابتلا به آسیب­های روانشناختی می­سازد، هدف از پژوهش حاضر تعیین نقش میانجی طرحواره­های ناکارآمد اولیه در ارتباط بین ادراک رفتار والدینی با افسردگی و اضطراببود.روش پژوهش توصیفی بود، جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان عادی و دانشجویان مراجعه­کننده به مرکز مشاوره دانشگاه بوعلی سینای شهر همدان در سال ۱۳۹۲ بود. در این پژوهش از دو نمونه بالینی و غیربالینی استفاده شد، نمونه بالینی شامل ۶۹ نفر و نمونه غیربالینی ۱۳۴ نفر بود. جهت انتخاب نمونه بالینی از روش نمونه­گیری در دسترس و برای نمونه غیربالینی از خوشه­ای چندمرحله­ای استفاده شد. در این پژوهش از سه پرسشنامه ارتباط والدینی پارکر، آزمون SCL-۹۰-R فرم کوتاه طرحواره یانگ استفاده شد. داده­ها با استفاده از رگرسیون چندمتغیره تحلیل شدند.نتایج پژوهش حاکی از نقش میانجی طرحواره­های ناکارآمد اولیه در ارتباط ادراک رفتار والدین و افسردگی و اضطراب بود و طرحواره­های ناکارآمد محرومیت هیجانی، بیگانگی اجتماعی، آسیب­پذیری نسبت به ضرر، وابستگی/ بی­کفایتی و بازداری هیجانی بیش از سایر طرحواره­ها میانجی ارتباط ادراک رفتار والدین با افسردگی و اضطراببودند. یافته­ها نشان داد رفتارهای نامناسب والدین (مراقبت ضعیف و محافظت بیش از حد) با شکل­گیری آسیب­پذیری شناختی و روانی در فرزندان نقش بسزایی دارد،بنابراین تعیین نقش میانجی طرحواره­های ناکارآمد اولیه بین ادراک رفتار والدین و آسیب­های روانشناختی در پیشگیری و درمان اختلالات روانی می­تواند مفید باشد.

کلیدواژه ها:

ادراک رفتار والدین ، مراقبت ، محافظت بیش از حد ، طرحواره های ناکارآمد اولیه ، افسردگی و اضطراب