بررسی اثر تغییر اقلیم بر سیلاب شهری و کاهش آسیب پذیری با بهره گیری از ابزارهای توسعه کم اثر

امروزه تغییرات اقلیمی با تغییر الگوی بارشی، افزایش رخداد سیلاب شهری را به دنبال داشته است. شبکه جمع آوری رواناب شهری به عنوان زیرساخت اصلی کنترل و دفع سیلاب نیازمند پایش مستمر وضع موجود و پیش بینی شرایط آتی است. ابزارهای توسعه کم اثر (LIDs) به عنوان راهکاری نوین به همین منظور شناخته می شود. در این پژوهش شبکه جمع آوری رواناب منطقه ۱۰ شهرداری تهران با استفاده از نرم افزار SWMM در شرایط موجود و آتی شبیه سازی شد. از داده های بارشی ایستگاه سینوپتیک مهرآباد تحت دوره های بازگشت ۲، ۵ و ۱۰ سال جهت اطلاعات بارشی وضع موجود استفاده شده است. ۵ مدل از مدل های اقلیمی گزارش ششم که بیش ترین قرابت را با داده های تاریخی مهرآباد داشتند، بسط داده شدند و بدبینانه ترین سناریو به عنوان اطلاعات بارشی شرایط آتی استفاده شد. سپس عملکرد شبکه با استفاده از شاخص های آسیب پذیری و اطمینان پذیری بررسی شد. نتایج شبیه سازی در وضع موجود نشان داد که با افزایش دوره بازگشت از ۲ تا ۱۰ سال، آسیب پذیری از ۱۰٫۴ تا ۱۲٫۲ درصد افزایش یافته و اطمینان پذیری از ۹۷٫۵ تا ۹۵٫۸ درصد کاهش یافته است. در شبیه سازی شرایط آتی نیز شاخص آسیب پذیری در دوره های بازگشت ۵ و ۱۰ سال، ۱۲٫۷ و ۱۳٫۹ درصد و شاخص اطمینان پذیری نیز ۹۵٫۳ و ۹۴٫۳ به دست آمد. سپس دو ابزار توسعه کم اثر جوی باغچه و روسازی نفوذپذیر جهت بهبود عملکرد شبکه انتخاب و تحت سه سناریو به مدل شبه ساز معرفی شد. نتایج نشان داد که پس از به کارگیری LIDs حجم رواناب کل کاهش یافته به طوری که در سناریو اول میانگین ۱۰٫۵ درصد، در سناریو دوم میانگین ۱۷ درصد و در سناریو سوم میانگین ۲۱ درصد از حجم رواناب کل کاسته شده است. این کاهش حجم رواناب موجب کاهش آسیب پذیری تا ۸٫۳ درصد و افزایش اطمینان پذیری تا ۹۸٫۹ درصد شده است. این پژوهش نشان داد که ابزارهای توسعه کم اثر، راهکاری موثر جهت رفع مخاطرات ناشی از تغییرات اقلیم است.

کلیدواژه ها:

ابزارهای توسعه کم اثر (LID) ، سیلاب شهری ، شاخص اطمینان پذیری ، شبکه جمع آوری رواناب ، گزارش ششم تغییرات اقلیمی