نقش پردازش واج شناختی و نحوی در مدلهای خواندن

هدف: مقاله حاضر به بررسی مدلهای خواندن با توجه به نقش پردازش واج شناختی و نحوی در فرایند خواندن و همچنین نقش این دو در تبیین مشکلات خواندن می پردازد، اما تحقیقات نشان می دهند دانش واج شناختی و نحوی به عنوان دو مولفه زبانی عمده و پایه در یادگیری خواندن و تبیین مشکلات خواندن از قبیل نارساخوانی عمل می کنند. در مورد این مولفه های زبانی این سوال مطرح می شود که با توجه به اختلالاتی از قبیل نارساخوانی هریک چه نقشی در فرایند خواندن دارند و جایگاه آنها در مدلهای خواندن چه طور نشان داده شده است؟ مشکلات خواندن مربوط به کدام نظام پردازشی است نحو یا واج شناسی و این امر در مدلهای خواندن چگونه نشان داده شده است؟ روش: در مقاله حاضر در پاسخ به این سوالات دو فرضیه اصلی با عنوان "محدودیت پردازش" و " تاخیر ساختاری" که در مورد نقش پردازش واج شناختی و نحوی در تبیین مشکلات خواندن ارائه شده اند، مطرح می شود و مدلهای خواندن با توجه به این دو فرضیه و نقش پردازش واج شناختی و نحوی در خواندن، مورد بررسی قرار می گیرد. مدلها در دو گروه مدلهای خواندن واژه و مدلهای کلی فرایند خواندن مطرح می شوند. از میان مدلهای خواندن واژه، مهم ترین آنها که مدلهای دو مسیره خواندن هستند مورد بررسی قرار می گیرند و درخصوص مدلهای کلی فرایند خواندن نیز مهم ترین و معمول ترین مدلها ارزیابی شده اند که عبارت اند از: مدلهای جزء به کل (پایین به بالا) و کل به جزء (بالا به پایین)، مدل جبرانی تعاملی، مدلهای پیوندگرا، مدل متوازن خواندن، مدل ظرفیت واج شناختی و مدل کارایی کلامی. یافته ها و نتیجه گیری: این مطالعه نشان داده مدل معینی نیست که بتواند به طور واحد و همزمان نشانگر دو فرضیه فوق باشد و بسته به هدف کاربردی مدل برخی مدلها، مانند مدل ظرفیت واج شناختی، بر فرضیه محدودیت پردازش تاکید بیشتری دارند و مشکلات خواندن را به نقص در پردازش واج شناختی نسبت می دهند، حال آنکه مدلهای دیگری مانند مدل متوازن خواندن با فرضیه تاخیر ساختاری همسوست؛ به طوری که بر نقش یادگیری ساختارهای نحوی در کسب مهارت خواندن، تاکید می ورزند.

کلیدواژه ها:

Models of reading ، Phonological processing ، Syntactic processing ، Reading problems ، Processing Limitation Hypothesis ، Structural Lag Hypothesis ، مدلهای خواندن ، پردازش واج شناختی ، پردازش نحوی ، فرضیه محدودیت پردازش ، فرضیه تاخیر ساختاری