بررسی تاثیر مبانی مدرنیته بر روش شناسی فهم قرآن: مهدی بازرگان و عبدالکریم سروش
محل انتشار: دوفصلنامه پژوهشنامه امامیه، دوره: 9، شماره: 17
سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 1,108
فایل این مقاله در 30 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_IMAMIYA-9-17_006
تاریخ نمایه سازی: 25 مرداد 1402
چکیده مقاله:
جریان روشنفکری متجدد در مسیر آشتی میان سنت و دنیای مدرن، از یک سو با مطالعه و اثرپذیری از الاهیات مسیحی و کارزار اندیشه در غرب، و از سوی دیگر با بازخوانی و نظریه پردازی در حوزه ماهیت وحی، چگونگی نزول قرآن و روش فهم آن، به ایجاد هماهنگی و سازواری میان دین با مدرنیته روی آورد که گاه موجب کم رنگی برخی وجوه دین و قرآن در مدرنیته شد. مهدی بازرگان و عبدالکریم سروش از جمله نمایندگان این جریان هستند که علی رغم تفاوت دیدگاه، مبانی مشترکی در گرایش به مدرنیته داشتند. پژوهش حاضر ضمن بررسی برخی مبانی مدرنیته همچون آزادی خواهی (لیبرالیسم)، انسان محوری (اومانیسم)، این جهان باوری (سکولاریسم)، اثبات باوری (پوزیتیویسم)، کثرت گرایی دینی، عقل گرایی، عمل باوری (پراگماتیسم) و تاریخ نگری، تحلیل عصری و فلسفی در اندیشه این دو روشنفکر دینی، زبان و منطق فهم قرآن را بررسی می کند. بر اساس نتایج تحقیق، اگرچه نحوه مواجهه این دو روشنفکر دینی با مبانی نظری مدرنیته در برخی ابعاد تشابهات و تمایزاتی دارد، اما در ریشه و بافت نظریه پردازی شان تاثیرات همسویی گذاشته است. روش شناسی فهم قرآن از منظر بازرگان متناسب با عصر خود در چارچوب مولفه های ساده مدرنیسم تحلیل پذیر است، اما رویکرد دین شناختی سروش با منطق پسامدرن و جریان الاهیات آزادی خواه به پیش می رود.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
سیدحسن محمدی
دانشجوی دکتری مدرسی معارف اسلامی، دانشگاه پیام نور، قم، ایران
ید الله دادجو
دانشیار گروه معارف اسلامی، دانشگاه پیام نور، قم، ایران
حسین اسماعیلی
استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه پیام نور، قم، ایران
محمدرضا آقاجانی قناد
استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه پیام نور، قم، ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :