نقشه پراکنش عناصر پرتوزا و ارزیابی دز جذبی و آلودگی هسته ای در شبه جزیره میانکاله، شمال ایران

زمینه و هدف: در این پژوهش به­منظور ارزیابی میزان تابش محیطی و به­دست آوردن میزان تاثیرات گسترش صنایع از جمله پتروشیمی بر ایجاد آلودگی هسته­ای، فعالیت ویژه عناصر پرتوزا و میزان دز جذبی در شبه­جزیره میانکاله در شمال ایران در جنوب شرقی دریای خزر اندازه­گیری شد. روش بررسی: ۴۳ نمونه شامل ۱۳ نمونه آب و ۳۰ نمونه رسوب از سواحل شمالی و جنوبی شبه­جزیره میانکاله جمع­آوری و فعالیت  ویژه عناصر پرتوزا در نمونه­ها با استفاده از آشکارساز فوق خالص ژرمانیومی اندازه­گیری شد. نقشه توزیع فعالیت عناصر پرتوزا با استفاده از نرم­افزار GIS ترسیم شد. نمونه برداری در تابستان ۱۴۰۰ انجام شد. یافته­ها: میانگین فعالیت ویژه Ra۲۲۶، Th۲۳۲، K۴۰ و Cs۱۳۷ در نمونه­های رسوبی به ترتیب ۶۲/۱±۱۷/۱۸، ۳۶/۱±۲۱/۱۶، ۴۵/۹±۲۸/۲۶۶ و ۲۷/۰±۶۱/۲ و میانگین فعالیت ویژه Ra۲۲۶، Th۲۳۲ و K۴۰ در نمونه­های آبی به ترتیب ۱۲/۰±۷۸/۰، ۷۵/۰±۳۹/۵ و ۷۹/۱±۸۹/۱۷ بکرل­بر کیلوگرم به­دست آمد. میانگین دز جذبی نیز ۹۱/۱±۷۳/۲۸ نانوگری برساعت محاسبه شد. بحث و نتیجه­گیری: فعالیت ­هسته­های پرتوزای طبیعی کمتر از مقدار میانگین جهانی بود. مقدار دز جذبی در این منطقه در حد مجاز است. میانگین غلظت عناصر پرتوزا در نمونه­های آب ساحل جنوبی شبه­جزیره میانکاله بیشتر از ساحل شمالی آن که در مجاورت دریای خزر است می­باشد. اما غلظت Ra۲۲۶، Th۲۳۲ و K۴۰ در رسوبات ساحل  شمالی بیشتر از ساحل جنوبی است. غلظت Cs۱۳۷ در ساحل جنوبی شبه­جزیره میانکاله که در ناحیه خشک قرار دارد به علت نبود جریان آب از بقیه نقاط بیشتر است.

کلیدواژه ها:

شبه جزیره میانکاله ، تابش محیطی ، آشکارساز HPGe ، فعالیت ویژه ، صنعت پتروشیمی