ارزیابی کمی و کیفی ارقام گندم نان (.Triticum aestivum L) بهاره در تاریخ کاشت های مختلف

به منظور ارزیابی عملکرد کمی و کیفی ارقام گندم نان بهاره تحت تاریخ کاشت های مختلف، آزمایشی در طی دو سال زراعی (۱۴۰۱-۱۳۹۹) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گنبد، استان گلستان، به صورت کرت های خرد شده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. هفت تاریخ کاشت (۱۰ آبان، ۲۰ آبان، ۳۰ آبان، ۱۰ آذر، ۲۰ آذر، ۳۰ آذر و ۱۰ دی ماه) در کرت های اصلی و چهار ژنوتیپ گندم نان (آراز، آرمان، تکتاز و لاین N-۹۳-۹) در کرت های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تاخیر در کاشت منجر به کاهش معنی دار طول مراحل فنولوژیکی و دوره پر شدن دانه شد. بیشترین عملکرد دانه در تاریخ کاشت ۲۰ آبان (۵۸۱۳ کیلوگرم در هکتار) به دست آمد که با عملکرد دانه در تاریخ کاشت های ۳۰ آبان (۵۷۸۸ کیلوگرم در هکتار) و ۱۰ آذر (۵۶۴۱ کیلوگرم در هکتار) تفاوت معنی داری نداشت. در اکثر صفات زراعی، تاریخ کاشت های انتهایی (۳۰ آذر و ۱۰ دی) به طور معنی داری مقادیر کمتری نسبت به تاریخ کاشت های ۲۰ آبان، ۳۰ آبان و ۱۰ آذر داشتند. مقایسه میانگین اثر متقابل تاریخ کاشت×رقم نشان داد که رقم آرمان در تاریخ-های کاشت ۲۰ و ۳۰ آبان، رقم آراز در تاریخ کاشت های ۲۰ آبان، ۳۰ آبان و ۱۰ آذر و رقم تکتاز در تاریخ کاشت ۳۰ آبان بیشترین عملکرد دانه را داشتند. در سه تاریخ کاشت پایانی (۲۰ آذر، ۳۰ آذر و ۱۰ دی)، عملکرد دانه ارقام تکتاز و آراز بیشتر از سایر لاین ها بود. نتایج بررسی صفات مرتبط با کیفیت نانوایی نشان داد که دو تاریخ کاشت انتهایی (۳۰ آذر و ۱۰ دی) از نظر محتوای پروتئین و گلوتن مرطوب مقادیر بالاتری نسبت به دو تاریخ کاشت ابتدایی (۱۰ آبان و ۲۰ آبان) داشتند. رقم تکتاز با داشتن بیشترین محتوای پروتئین و گلوتن مرطوب، بالاترین کیفیت نانوایی را داشت.

کلیدواژه ها:

Grain filling period ، Grain yield ، Bread-making quality ، Phenological stages ، دوره پر شدن دانه ، عملکرد دانه ، کیفیت نانوایی ، مراحل فنولوژیک