بررسی بافتی و کانی شناسی کانسار روی سرب مهدی آباد یزد ایران مرکزی

کانسار روی­ سرب باریت مهدی­آباد یکی از کانسارهای معروف سرب و روی در ایران است که در ۱۱۰ کیلومتری جنوب خاوری یزد، ناحیه ایران مرکزی قرار می­گیرد. سنگ میزبان کانسار، سنگهای کربناتی کرتاسه­زیرین، شامل سه سازند سنگستان، تفت، و آبکوه است. سازند سنگستان در قاعده بیشتر از شیل و سیلتستون با میان لایه های آهکی آرنایت تشکیل شده است. این واحد سنگ شناسی با دولومیت و سنگ آهک دولومیتی و آنکریتی سازند تفت پوشیده می شود. سازند آبکوه در بخش بالایی که شامل سنگ آهک چرتی و سنگ آهک رسی همراه با سنگ آهک ریفی توده ای و میان لایه های کنگلومرایی است، روی سازند تفت قرار می­گیرد. ساختار ماده معدنی در کانسار مهدی­آباد به صورت ناودیس بزرگی با راستای شمالی­ جنوبی است و به وسیله گسلهای متعددی دستخوش تغییرات فراوانی شده است. از مهم­ترین این گسل ­ها، گسل معمولی تپه­سیاه است که احتمالا همزمان و پس از ته نشستی فعال بوده است. اسفالریت، گالن و باریت کانیهای معمولی اقتصادی و پیریت و کالکوپیریت، کانیهای فرعی در بخش سولفیدی است. کانیهای سروزیت (PbCO۳)، اسمیت زونیت (ZnCO۳)، همی­مورفیت (Zn۴(Si۲O۷)(OH)۲.H۲O) و هیدروزنسیت (Zn۵(CO۳)۲(OH)۶) کانیهای اصلی بخش اکسیده کانسارند. شکل توده معدنی در این کانسار لایه ای، و عدسی، و هم­شیب با سنگهای میزبان است. همچنین کانی­سازی به صورت تمرکزهای متقاطع به صورت پرشدگی شکستگی ها، حفره­های کارستی، کلوفرم، افشان، و خوشه انگوری در کانسار قابل مشاهده­اند. از نظر کمی نسبت حجم توده­های لایه­ای و عدسی همساز با سنگهای میزبان به مراتب بیشتر از بخش پرشدگی شگستگی­ها و کارست­هاست.

کلیدواژه ها:

Mehdiabad ، Lower Creataceous ، Zinc & Lead ، Iran ، Tappeh Siah fault. ، مهدی آباد ، کرتاسه زیرین ، روی و سرب ، ایران ، گسل تپه سیاه.