مطالعه تطبیقی مصادیق و معنای «بینات» در قران کریم با تاکید بر دیدگاه مفسران فریقین

واژه بینات از واژگان کلیدی قرآن کریم به شمار می آید که ۵۱ بار در قرآن کریم به صورت جمع و ۱۷ بار به صورت مفرد در سیاق های مختلف تکرار شده است. این واژه در آیه ۲۵ سوره حدید در کنار کتاب و میزان از عوامل برپایی قسط در جامعه معرفی شده است. این هم نشینی با واژه کتاب که به قرآن اشاره دارد، اهمیت جایگاه بینات را نشان می دهد. از این رو پژوهش حاضر در صدد است مصادیق و معنای بینات را در قرآن کریم بر اساس دیدگاه های مفسران فریقین مورد بررسی قرار دهد. بدین منظور مقاله حاضر به روش توصیفی-تطبیقی پس از بررسی معنای بینات با استفاده از معاجم مختلف، آیاتی که دربردارنده این واژه هستند، استخراج کرده، سپس با مطالعه تطبیقی تفاسیر مختلف، مصادیق بینات را مورد بررسی قرار می دهد. این پژوهش نشان می دهد بینات در قرآن کریم گاه در مصادیق مادی و گاه معنوی به کار رفته است. از مصادیق مادی بینات می توان به معجزات پیامبران و آثار باقیمانده از گذشته اشاره کرد. مصادیق معنوی بینات شامل کتب آسمانی به خصوص قرآن، علم و بصیرت الهی و استدلال و برهان های عقلی و نیز ولایت امام علی(ع) می شوند. بررسی تطبیقی تفاسیر فریقین نشان می دهد که مفسران در مصادیق مرتبط به پیامبران یعنی معجزات و استدلال های آنها و نیز مصداق قرآن کریم اتفاق نظر دارند. تنها در آیاتی که به کتمان بینات اشاره شده است، اختلاف نظر دیده می شود و فقط مفسران شیعه بر اساس تفاسیر روایی، ولایت امام علی(ع) را از مصادیق بینات کتمان شده بیان کرده اند.

کلیدواژه ها:

بینات ، بررسی تطبیقی ، مصداق ، مفهوم شناسی ، تفاسیر فریقین