رفتار متفاوت ریشه و برگ توده بومی خلر در پاسخ به تنش اکسیداتیو ناشی از شوری

با توجه به اهمیت گیاهان علوفه ای و ضرورت استفاده از ذخایر ژنتیکی موجود جهت غلبه بر تنش های محیطی از جمله شوری، بذور یکنواخت خلر (توده بومی مراغه) انتخاب و به شکل هیدروپونیک پرورش یافتند. پس از رسیدن گیاهچه ها به مرحله چهار تا پنج برگی، گیاهچه ها به مدت ۱۰ روز در تنش شوری ۲۰۰ میلی مولار قرار گرفتند. سپس از برگ و ریشه گیاهچه ها، نمونه­برداری و آنزیم های آنتی اکسیدان درگیر در سازوکارهای دفاعی ارزیابی شدند. نتایج ارزیابی فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان در برگ خلر نشان داد که علی رغم افزایش معنی دار آنزیم های کاتالاز، سوپراکسید دیسموتاز کل و گایاکول پراکسیداز ولی میزان آسیب به غشاها افزایش یافته است. احتمال می رود علت افزایش آسیب به غشاها ناشی از عدم افزایش معنی دار آنزیم آسکوربات پراکسیداز و آیزوزیم Cu/Zn-SOD باشد. زیرا فعالیت کم این آنزیم ها سبب اجرای ناکارآمد چرخه مهلر و در پی آن کاهش کارآیی چرخه گزانتوفیل و تغییر حالت تیلاکوئید می گردد. در نتیجه تولید انواع اکسیژن فعال بر مکانیسم های دفاعی گیاه غلبه نموده و سبب افزایش میزان پراکسیداسیون لیپیدی در تنش شوری می شود. میزان آسیب به غشاهای سلولی و اندامک ها در ریشه و تحت شرایط تنش شوری نسبت به شاهد کاهش چشمگیری یافت که برخلاف انتظار می باشد. احتمال می رود که تغییر در ترکیب اسیدهای چرب به کار رفته در ساختار غشاها عامل بروز چنین رفتاری در ریشه باشد.

کلیدواژه ها:

تنش اکسیداتیو ، خلر ، شوری ، مکانیسم های دفاعی