اپیدمیولوژی مدور

سخن سردبیر Editorial مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان دوره ۱۴، آذر ۱۳۹۴، ۷۱۲-۷۱۱ اپیدمیولوژی مدور Circular Epidemiology محسن رضائیان[۱] M. Rezaeian واژه اپیدمیولوژی مدور به انجام بیش از اندازه نیاز مطالعات توصیفی اپیدمیولوژیک درباره اثبات و یا رد یک ارتباط (Association) اطلاق می گردد. در واقع، کاربرد این واژه بدان معنا است که مطالعات توصیفی اپیدمیولوژیک درباره ارتباط یک مواجهه یا عامل خطر نظیر افزایش وزن با یک پیامد یا بیماری نظیر ابتلا به دیابت، بیش از اندازه مورد نیاز به عمل می آیند. از مهم ترین علل رخ داد این امر می توان به این نکته اشاره کرد که سازمان های فراهم کننده بودجه های پژوهشی معمولا علاقمند به پرداخت بودجه جهت بررسی مسائلی هستند که اصطلاحا موضوعات داغ (Hot Topic) نامیده می شوند. برای مثال، انواع سرطان ها، بیماری های قلبی عروقی، دیابت، فشار خون و موضوعاتی از این دست را می توان در زمره موضوعات داغ قلمداد نمود[۱]. این در حالی است که موضوعات به اصطلاح سرد (Cold Topic) نظیر جنگ و بلایای طبیعی کمتر مورد توجه بررسی های اپیدمیولوژیک قرار می گیرند [۲]. دلیل مهم دیگری که برای رخداد این امر می توان اقامه نمود آن است که معمولا حتی در بررسی موضوعات داغ، پژوهشگران به شیوه ای جامع، نظام مند و منتقدانه به بررسی متون موجود نمی پردازند. از همین رو، ممکن است که نتایج پژوهشی آن ها، تکرار یافته هایی باشد که قبلا توسط افراد دیگر مشخص و منتشر شده است. این در واقع مهر تایید مجدد بر یافته های قبلی است که اصلا ضرورتی هم نداشته است. دلیل دیگر این امر مهم به این نکته باز می گردد که انجام مطالعات توصیفی نسبت به مطالعات تحلیلی از سهولت بیشتر، هزینه و زمان کمتری برخوردار است. بنابراین، پژوهشگران کمتر به سراغ مطالعات تحلیلی می روند که از دشواری های بسیار بیشتری برخوردار بوده و به زمان و هزینه بیشتری نیز نیاز دارند [۱]. این که نتایج مطالعات اخیر نشان می دهد که بیش از ۸۵% بودجه های پژوهشی در تحقیقات علوم مرتبط با سلامت در حال به هدر رفتن است [۳]، و این در واقع بیان کننده این نکته است که بسیاری از محققین در بررسی های خود دچار حرکتی دایره وار شده اند و شمار کمی از آن ها به نتایج جدید دست می یابند [۴]. راه علاج اپیدمیولوژی مدور در وهله اول به سازمان های تامین کننده بودجه های پژوهشی مرتبط می باشد. آن ها باید به هنگام بررسی طرح های پژوهشی، مطمئن شوند که پژوهشگران، جستجوی جامع، نظام مند و منتقدانه ای از تمام متون مرتبط به عمل آورده اند. همچنین، آن ها باید مطمئن شوند که طرح های پژوهشی جدید چه تفاوت مهم و اساسی با پژوهش های قبلی دارند که انجام آن ها را ضروری می سازد. در نظر گرفتن بخش متناسبی از بودجه پژوهشی برای مطالعه موضوعات سرد نیز باید از استراتژی های مهم سازمان های تامین کننده بودجه های پژوهشی در حوزه تحقیقات مرتبط با سلامت باشد. به علاوه، راه علاج دیگری که برای اپیدمیولوژی مدور توصیه شده است، به سردبیران و داوران مجلات علمی باز می گردد. آن ها به هنگام بررسی و داوری هر مقاله ای نه تنها باید از جامعیت مروری بر متون و پیام جدید مقاله تحت بررسی خود مطمئن گردند، بلکه از نویسندگان مقاله بخواهند تا تصویری شفاف از چگونگی کاربرد یافته های مطالعه خود در نظام سلامت را به دست دهند [۵]. با این وجود، به نظر راقم این سطور مهم ترین راه علاج اپیدمیولوژی مدور به پژوهشگران حوزه های مرتبط با سلامت باز می گردد. آن ها باید خود از این نکته اطمینان حاصل نمایند که مروری بر متون آن ها از جامعیت، نظام مندی و دید انتقادی برخوردار است. آن ها همچنین، باید بخشی از تحقیقات خود را به موضوعات سرد اختصاص داده و سعی کنند تا دیدگاه سازمان های تامین کننده بودجه های پژوهشی و همچنین، دیدگاه سردبیران و داوران مجلات علمی را به چنین موضوعاتی جلب نمایند. بالاخره آن ها باید به هنگام لزوم از انجام مطالعات توصیفی صرف دست کشیده و با طراحی صحیح مطالعات تحلیلی به گسترش مرزهای دانش بشری در حوزه تحقیقات مرتبط با سلامت کمک نمایند. References [۱] Kuller LH. Circular epidemiology. Am J Epidemiol ۱۹۹۹ ۱۵۰(۹): ۸۹۷-۹۰۳. [۲] Rezaeian M. War epidemiology: an urgent plea. Epidemiology ۲۰۱۵ ۲۶(۱): e۱۰-۱. [۳] Macleod MR, Michie S, Roberts I, Dirngl U, Chalmars I. Biomedical research: increasing value, reducing waste. Lancet ۲۰۱۴ ۳۸۳: ۱۰۱- ۴. [۴] Rezaeian M. The Necessity of Writing More Valuable Articles in Health Domain. J Rafsanjan Univ Med Sci ۲۰۱۵ ۱۳ (۱۲) :۱۱۰۳-۴. [۵] Choi BC. Re: "invited commentary: circular epidemiology". Am J Epidemiol ۲۰۰۰ ۱۵۱(۱۰):۱۰۳۶-۷.   [۱]- استاد گروه آموزشی اپیدمیولوژی و آمار زیستی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان     تلفن: [phone]، دورنگار: ۳۱۳۱۵۱۲۳-۰۳۴، پست الکترونیکی: moeygmr۲@yahoo.co.uk