باز پس گیری مقالات منتشر شده به دلیل اشتباهات آماری

۵سخن سردبیر Editorial مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان دوره پانزدهم، مهر ۱۳۹۵، ۵۹۲-۵۹۱ باز پس گیری مقالات منتشر شده به دلیل اشتباهات آماری Retraction of the Published Articles due to Statistical Errors محسن رضائیان[۱]،[۲] M. Rezaeian در شماره شهریور ماه سال ۱۳۹۳ مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان به مسئله بازپس گیری (Retraction) مقالات علمی منتشر شده پرداختیم [۱]. در همان مقاله اشاره کردیم که مقالات منتشر شده در مجلات علمی، بیشتر به دلیل خلافکاری های پژوهشی  (Research misconduct) باز پس گرفته می شوند. این در حالی است که شواهد نشان می دهند فقط یکی از خطاهای واقعی که ممکن است به بازپس گیری مقالات منتشر شده منجر گردد، استفاده ناصحیح از آزمون های آماری است[۲].  Allison و همکارانش در مقاله اخیر خود [۳] نشان داده اند که این خطا تا چه اندازه می تواند شایع باشد. آن ها در یک مطالعه هجده ماهه به بررسی مقالات منتشر شده در حوزه کاری خود یعنی چاقی و تغذیه از دیدگاه آماری پرداختند. مطالعه آن ها شامل مقالات مرتبطی می شد که در نشریات بسیار معتبری به چاپ رسیده اند. در این مطالعه آن ها نشان داده اند که تا چه اندازه ممکن است که مقالات منتشر شده در نشریات معتبر از خطاهای آماری رنج ببرند. برای نمونه آن ها در یک مقاله مورد بررسی متوجه شدند که نویسندگان مقاله از مدل آماری استفاده کرده اند که منجر به بیش برآوردی ده برابری تاثیر تغییر در مصرف فست فود (Fast food) بر روی وزن کودکان گردیده است ! این موضوع از طریق نامه به سردبیر به اطلاع نویسندگان مقاله رسید و چند ماه بعد نویسندگان مقاله تنها به خاطر این خطای آماری، ترجیح دادند که مقاله خود را بازپس بگیرند. از همین رو، Allison و همکارانش در مقاله خود به منظور جلوگیری از بازپس گیری مقالات منتشر شده تنها به دلیل استفاده ناصحیح از آزمون های آماری، موارد زیر را پیشنهاد نموده اند[۳]: بهتر است یک متخصص آمار از ابتدای طراحی مطالعه در تیم پژوهشی عضو بوده و نظرات وی مورد توجه قرار گیرد. در مقاله منتشر شده باید آنالیز های آماری بکار رفته با دقت هر چه تمام تر شرح داده شوند. سر دبیران مجله با دقت هر چه تمام تر مقالات واصله را مورد بررسی قرار داده و آن مقالاتی که نیاز به داوری آماری دارند را به یک متخصص آماری ذیصلاح ارسال نمایند. در صورت نیاز مجلات می توانند درخواست نمایند تا اطلاعات خام در اختیار مجله و داور آماری آن قرار گرفته تا مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان نیز برای در امان  ماندن نویسندگان مقالات خود از خطاهای محتمل آماری، سعی نموده است تا از وجود داوران ذیصلاح در مقالات مرتبط استفاده نماید. بدیهی است که در صورت نیاز، مجله ممکن است که از نویسندگان خود درخواست نماید که تجزیه و تحلیل های خود را تکرار نمایند و یا داده های خام خود را جهت تجزیه و تحلیل مجدد، در اختیار مجله قرار دهند. References [۱] Rezaeian H Retraction of the published article. J Rafsanjan Univ Med Sci ۲۰۱۴; ۱۳(۶): ۴۹۵-۶. [۲] Grinensen HL, Zharg HA. Comprehensive survey of retracted articles from the scholacy literature. PLOS ONE ۲۰۱۲; ۷: e۴۴۱/۸. [۳] Allison DB Brown AW, George BJ, Kaiser Ka. A tragedy of errors. Nature ۲۰۱۶; ۵۳۰(۲۷): ۲۷-۹.   [۱]- استاد گروه آموزشی اپیدمیولوژی و آمار زیستی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، رفسنجان، ایران     تلفن: [phone]، دورنگار: ۳۱۳۱۵۱۲۳-۰۳۴، پست الکترونیکی: moeygmr۲@yahoo.co.uk [۲]- استاد مرکز تحقیقات محیط کار، دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، رفسنجان، ایران

کلیدواژه ها:

Articles ، Errors ، Published ، مقالات ، اشتباهات ، منتشر شده