پیامدهای تقلب علمی پژوهشگران ایرانی در پایگاه های علمی بین المللی: تحلیل یک مطالعه کیفی

پژوهش، مطالعه ای نظام مند است که به منظور رفع نیازهای علمی و فناوری کشور و تولید ثروت انجام می شود. تقلب علمی برخی پژوهشگران ایرانی طی سال های اخیر اما این اصل را زیر سوال برده است. مقاله حاضر با هدف شناسایی پیامدهای بروز تقلب علمی پژوهشگران ایرانی در پایگاه های علمی بین المللی با رویکرد کیفی و روش تحلیل محتوا انجام شده است. داده های پژوهش از طریق مصاحبه های عمیق و نیمه ساختاریافته با ۲۲ نفر از پژوهشگران برتر، خبرگان و سیاست گذاران پژوهش کشور در سال های ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ به روش نمونه گیری هدفمند و به روش گلوله برفی جمع آوری شد. یافته ها نشان داد که کاهش حمایت اجتماعی از علم، تنزل جایگاه علمی بین المللی ایران و کم رنگ شدن اهمیت آموزش از پیامدهای منفی و تغییر نگرش سیاست گذاران به تخلف پژوهشی، بازبینی نظام پذیرش دانشجو، اصلاح آئین نامه ارتقاء اعضاء هیات علمی و همچنین آموزش مصادیق تخلف پژوهشی و جایگاه قانونی آن از پیامدهای مورد انتظار افشای این پدیده است. بنابراین محتمل است که با بررسی علل و شرایط زمینه ای و محیطی بروز تقلب علمی و شناسایی راهبردهای اصولی مقابله با آن، بتوان از تقلب علمی که منجر به پیامدهای منفی مورد اشاره می شود پیشگیری کرد.

کلیدواژه ها:

تقلب علمی ، پژوهش ، اخلاق پژوهش ، تحلیل محتوا