مقایسه ی پروفایل ترکیبات فرار اسانس در اندامهای مختلف گیاهی اکوتیپهای شوید (Anethum graveolens L.) ایرانی

گیاهان دارویی گروه بزرگ و متنوعی از ترکیبات آلی به نام متابولیتهای ثانویه از جمله اسانسها را تولید میکنند که منبع مهمی از ترکیبات دارویی، افزودنیهای غذایی، عطرها و آفت کشها هستند. این ترکیبات بسته به ماهیت آنها، در بخشهای مختلف گیاه از جمله اندامهای هوایی و ریشه بیوسنتز می شوند. مقایسه ی پروفایل ترکیبات فرار اسانس در اندامهای هوایی و ریشه ی اکوتیپهای شوید بو شهر و کرمان نشان داد که در مجموع ۸۰ ترکیب فرار در اکوتیپ بو شهر و ۴۶ ترکیب فرار در اکوتیپ کرمان استخراج گردیدند. در اکوتیپ بوشهر، در اندام هوایی ترکیب -Phellandrene با بیشترین مقدار ۴/۴۶) درصد) و ترکیبهای Hexadecylene oxide و ۹-Ethyl-۹-n-heptyloctadecane با حداقل مقدار ۰/۰۲ ) درصد) و در ریشه نیز به ترتیب ترکیبهای Apiol و trans-۳-Ethyl-۱-methylcyclopentane در حداکثر ۴۱/۴) درصد) و حداقل ۰/۰۲) درصد) مقدار تولید شدند. در اندام هوایی اکوتیپ کرمان، ترکیب -Phellandrene با بیشترین مقدار ۴۷/۶۴) درصد) و ترکیب trans- -Ocimene با کمترین مقدار ۰/۰۴) درصد)؛ و در ریشه نیز ترکیب Apiol در حداکثر م قدار ۴۳/۱۳) درصد) و ترکیب های ۱-Methyl-۳-ethylcyclopentane و ۴-Quinolinecarboxaldehyde به صورت حداقل ۰/۰۸) درصد) حاصل شدند. همچنین ترکیبات ارزشمند دیگری نیز در به صورت مشترک و یا مجزا در هر کدام از شرایط آزمایشی تولید گردیدند. نتایج حاصل از این مطالعه با در نظر گرفتن کیفیت و کمیت ترکیب(ها)، میتواند برای استفاده در صنایع مختلف مفید و موثر باشد.

کلیدواژه ها:

اسانس ، اندام هوایی ، ریشه ، Apiol ، . -Phellandrene