تبیین مفهوم مردم سالاری دینی در اندیشه سیاسی شهید آیت الله سید محمد بهشتی

قبل از وقوع انقلاب اسلامی ایران(۱۳۵۷ ه.ش.)، مردم سالاری دینی در ادبیات حکومت داری جهان جایگاهی نداشته و چندان باوری هم بر این مقوله استوار نبوده و صفت دینی برای مردم سالاری، تحقق نایافتنی به شمار می آمد. اما از آن جایی که مبانی فکری شهید بهشتی ریشه الهی داشته و متکی بر باور های دینی ایشان بود؛ و این باور و جوهره ی قلبی، از وی انسانی راسخ و مصمم ساخته و چنان باوری داشت، که امکان تاسیس چنین حکومتی چندان هم مشکل نبوده و نیست؛ ولی اراده، انگیزه و همت همگانی خواص و حمایت عامه مردم را می طلبد و رمز این مهم را در حضور چشم گیر مردم در صحنه های انقلاب دانسته و مردم سالاری دینی را ضامن پیشبرد آرمان های انقلاب اسلامی می دانست. وی بر این اعتقاد استوار بود که بدون مردم در این مسیر، راهی از پیش نخواهد برد و ایمان داشت که اطاعت از دستورات امام انقلاب، و تبعیت پذیری از فرامین راهبردی امام خمینی رحمت الله علیه تنها راه تثبیت و بقاء نظام اسلامی است. این مقاله با روشی توصیفی-تحلیلی برآن است تا به این پرسش پاسخ دهدکه مولفه های مردم سالاری دینی از نگاه تئورسین قانون اساسی انقلاب اسلامی یعنی شهید بهشتی کدامند؟ و این نوشتار، در پاسخ به سئوال تحقیق؛ واژه هایی مانند آزادی مدنی و بیان، عدالت (عدم فاصله طبقاتی)، توسعه اجتماعی(پیشرفت اجتماعی)، تحزب (رقابت سالم) و اخلاق سیاسی(رفتار اسلامی و سعه صدر) را از مولفه های مردم سالاری دینی می داند.

کلیدواژه ها:

اخلاق ، آزادی ، سعه صدر ، جامعه مدنی ، قانون گرایی ، تحزب