اثر آللوپاتی عصاره و بقایای علف هرز مرغ(Cynodon dactylon L.) بر گندم (Triticum aestivum L.)

با توجه به اهمیت و فراوانی علف هرز مرغ در مزارع گندم، این بررسی با هدف ارزیابی اثرات آللوپاتیک این علف ­هرز بر گندم به صورت آزمایش فاکتوریل در سه تکرار در شرایط آزمایشگاهی، گلخانه­ای و مزرعه­ای در سال ۱۳۸۷ اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل عصاره ی حاصل از اندام های مختلف مرغ در پنج سطح: عصاره ی برگ، ساقه، ریشه و کل گیاه مرغ و آب مقطر به عنوان شاهد، و غلظت های مختلف عصاره ی حاصل از اندام های این علف­هرز در چهار سطح: عصاره با غلظت ۲۰، ۱۰، هفت و پنج درصد بود. تیمارهای عصاره منجر به کاهش جوانه زنی و مولفه های آن نسبت به شاهد شد. بیشترین اثر کاهشی بر مولفه های جوانه زنی را عصاره ی ریشه و کل اندام ها داشت. در بررسی گلخانه ای افزایش غلظت عصاره از پنج تا ۲۰ درصد، کاهش معنی داری را در کلیه­ی صفات باعث شد. میزان کاهش تعداد دانه در بوته، وزن صد دانه و عملکرد دانه نسبت به شرایط شاهد در تیمار با غلظت ۲۰ درصد به ترتیب ۸۹، ۷۶ و۹۶ درصد بود. در شرایط مزرعه ای اضافه شدن بقایای این علف­هرز چه به صورت عصاره و چه به صورت بقایای پودر شده، نتایج حاصل از بررسی گلخانه ای را تایید کرد. عصاره و پودر حاصل از ریشه و کل اندام های گیاهی بیشترین اثرات منفی و عصاره و پودر ساقه و برگ کمترین اثرات منفی را بر گندم گذاشتند. در شرایط مزرعه ای تیمار عصاره ی مرغ ۷۱ درصد و اضافه کردن پودر حاصل از بقایای این علف­هرز ۸۱ درصد عملکرد گندم را کاهش داد. دلیل اثر بیشتر بقایا نسبت به اضافه شدن عصاره، احتمالا آزاد سازی تدریجی مواد آللوپاتیک در طول دوره­ی رشد و اثرات دراز مدت آنها بر فرآیند رشد و تولید می­تواند باشد.

کلیدواژه ها:

آللوپاتی ، بقایای علف هرز ، مرغ ، عصاره ، گندم