تاثیر قیمت نفت بر رشد اقتصادی، تورم، بیکاری و کسری بودجه در ایران

فعالیت های اقتصادی تولیدی بشر وابسته به انرژی است. بدون منابع انرژی،کشاورزی یا صنعت وجود نخواهد داشت.نفت هنوز هم اصلی ترین منبع انرژی است و ماده خام بسیاری از تولیدات صنعتی محسوب می شود.در عرصه اقتصاد جهانی بازار نفت از ویژگی خاصی برخوردار است این ویژگی ناشی از نقش دو سویه است که این منبع مهم و استراتژیک برای کشورهای صادر کننده و وارد کننده آن دارد. در کشورهای صادر کننده نفت، درآمدهای حاصل از صادرات نفت یک منبع بزرگ درآمدی به حساب می آید.شواهد تاریخی نشان می دهد که بهای نفت خام بسیار ناپایدار است بنابراین نوسانات شدید قیمت نفت که آن را شوک نفتی می نامند (اثرات مثبت و منفی) تاثیرات به سزایی در اقتصاد کشورها، چه در حال توسعه و چه توسعه یافته دارد. به عبارت دیگر نوسانات قیمت نفت منبع اصلی آشفتگی اقتصاد کشورهای تولید کننده وابسته به نفت است و یکی از عوامل اصلی بسیاری از بحران های اقتصادی در میان کشورهای واردکننده و صادرکننده ی نفت بشمار می رود. با توجه به اینکه بخش دولتی و نیمه دولتی حاکم بر اقتصاد کشور است و شواهد آماری نیز مبین این واقعیت است که درآمدهای نفتی در تمام بخش های اقتصادی کشور رسوخ کرده اند، می توان گفت نوسان قیمت نفت، وضعیت اقتصاد کشور را متحول می سازد و متغیرهای کلان اقتصادی را تغییر می دهد. به همین جهت، قیمت نفت یکی از اثرگذارترین متغیرهای اقتصاد کشور تلقی می شود. این در حالی است که تعیین قیمت نفت خام در خارج از مرزهای ایران یعنی بازارهای بین المللی صورت می گیرد و در واقع اقتصاد ایران تحت تاثیر یک متغیر برون زا قرار می گیرد بطوریکه نوسان خارج از کنترل این عامل، اکثر متغیرهای اقتصادی ایران را دچار نوسان می کند. مقاله حاضر بررسی تاثیر قیمت نفت بر رشد اقتصادی، تورم، بیکاری و کسری بودجه در ایران است که نوع داده ها به صورت سری زمانی سالانه بوده و جامعه آماری از سال۱۳۶۳ تا ۱۳۹۵ و از لحاظ مکانی نیز مطالعه مربوط به کشور ایران انتخاب گردیده شد. نتایج حاکی از این پژوهش نشان دهنده این است که شوک قیمت نفتی بر رشد اقتصادی ، تورم و کسری بودجه تاثیر مثبت و معناداری دارد. و بر بیکاری اثر معناداری نداشته است.