نقش خانواده در رفتارهای خودمراقبتی بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲

زمینه و هدف: دیابت یک بیماری مزمن است که درمان قطعی برای آن وجود ندارد لذا اصل اساسی در کنترل و مدیریت آن خود مراقبتی است. خانواده به عنوان اولین مامن و پناهگاه انسان،در قبال بیماری هر عضو خود مسئول است و هر فرد در زمان بیماری خود را در دامان خانواده می یابد. مطالعه حاضر با هدف مروری بر مطالعات انجام شده داخلی پیرامون نقش خانواده در رفتارهای خودمراقبتی افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ انجام شده است.روش مطالعه: این مطالعه مروری با جست و جوی کلید واژه های خودمراقبتی، دیابت نوع ۲،خانواده ومعادل انگلیسی آن ها در پایگاه های اطلاعاتیscopus,Pubmed, Science direct, SID, Magiran و موتورجست و جویgoogle scholar انجام شد. درمجموع ۴۷ مقاله در۱۰ سال اخیر یافت شد که ازاین بین مقالات تکراری، فول غیر قابل دسترس و مقالاتی که در جایی غیر از ایران کار شده بودند خارج و نهایتا ۱۱مقاله مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: بررسی مطالعات نشان میدهد انجام مداخلاتی جهت توانمند سازی خانواده ها می تواند در ابعاد مختلف خودمراقبتی نظیر: کنترل قند، رعایت رژیم غذایی و رفتارهای خود مراقبتی تاثیر مثبت داشته باشد. علاوه بر اثرات مثبتی که افزایش توانمندی خانوادها برای بیماران به همراه دارد، در خانواده و مراقبین اصلی نیز موجب کاهش اضطراب وبارمراقبتی می شود.به علاوه میزان حمایت ادراک شده توسط بیماران ازسوی خانواده در انجام رفتارهای خودمراقتی توسط بیمار تاثیر گذار است به نحوی که هرچه خانواده حمایت بیشتری اعم از روانی،عاطفی، اقتصادی و معنوی بیشتری از فرد مبتلا داشته باشند، بیمار نسبت به انجام رفتارهای خودمراقبتی پویاتر خواهد بود. علیرغم اهمیت این موضوع اما برخی مطالعات بیان کرده اند که حمایتی که بیماران از سوی خانواده خود درک کرده اند در بعضی از ابعاد نظیر رفتار های مربوط به مصرف دارو و تبعین از رژیم غذایی ضعیف بوده است.نتیجه گیری: با توجه به نقشی که خانواده ها در سازگاری بیمار و به دنبال آن انجام رفتارهای خود مراقبتی و کاهش هزینه های درمانی دارند لازم است برنامه های توانمند سازی خانواده ها نه به عنوان یک مداخله کوتاه مدت، بلکه به عنوان یک افدام روتین در دستور کارمراجع ذیل ربط در حوزه کنترل دیابت قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

خودمدیریتی ، خانواده ، دیابت نوع۲