بررسی مقایسه ای سطح خودمراقبتی در بیماران دیابت نوع ۲ در شیراز (مورد مقایسه: کلینیک های تخصصی پزشک خانواده و مطب پزشکان عمومی خانواده)

زمینه و هدف: دیابت نوع دو یک بیماری است که به شدت با سبک زندگی مرتبط است و مولفه های رفتاری و هیجانی بسیار قوی دارد. این بیماری در حقیقت یک مسئله رفتاری قلمداد می شود (اسنوک و اسکینر، ۲۰۰۶). تدارک برنامه آموزشی متناسب با نیازها، تجارب و علایق بیماران هنوز به عنوان یک چالش بزرگ برای کارکنان مراقبت های بهداشتی درمانی شناخته می شود. از طرفی افراد مبتلا به بیماری های مزمن، به مراقبت های مداوم نیاز دارند که ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی اولیه برای ارایه این مراقبت ها از کمبود وقت شکایت می کنند. همچنین تعداد زیادی از این بیماران در مناطق دور دست و روستا ها زندگی می کنند و امکان دسترسی به مراقبت های کامل بهداشتی را ندارند. بیماران نیز اغلب به دلیل مشغله زیادی که دارند نمی توانند در کلاس های آموزشی شرکت نمایند و یا جهت حضور در برنامه های آموزش رسمی، برنامه کاریشان را هماهنگ کنند. ارتباطات سیار فرصت هایی را جهت خروج مراقبت ها از انحصار بیمارستان ها و کلینیک ها و انتقال آنها به محل زندگی بیماران پدید آورده اند (قرائتی، آقاملائی، حسنی، محمدی و محسنی، ۱۳۹۵). هدف پژوهش حاضر بررسی مقایسه ای سطح خودمراقبتی در بیماران دیابت نوع ۲ در شیراز (مورد مقایسه: کلینیک های تخصصی پزشک خانواده و مطب پزشکان عمومی خانواده)، می باشد.روش مطالعه: این مطالعه یک مطالعه مقطعی است و به بررسی مراجعه کنندگان به کلینیک های تخصصی پزشک خانواده و مطب پزشکان عمومی خانواده شیراز که مبتلا به دیابت نوع دو هستند، انجام شد. در این پژوهش از پرسشنامه خودمراقبتی توبرت و گلاسکو استفاده شد.یافته ها: داده های به دست آمده با استفاده از نرم افزار SPSS مورد بررسی قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که با توجه به میانگین خودمراقبتی در افراد نمونه در مراجعه به کلینیک های تخصصی پزشک خانواده (۴۷/۵۱) و میانگین خودمراقبتی در افراد نمونه در مراجعه به مطب پزشکان عمومی خانواده (۴۱/۳۲)، یافته های آماری نشان می دهد سطح خودمراقبتی هر دو گروه، در دسته خودمراقبتی ضعیف قرار دارد. همچنین سطح خودمراقبتی افراد نمونه در مراجعه به کلینیک های تخصصی پزشک خانواده در مقایسه با خودمراقبتی در افراد نمونه در مراجعه به مطب پزشکان عمومی خانواده، تفاوت معناداری (طبق معیار ۲/۲۵۱=t و ۰/۰۱=p) داشت. بدین ترتیب سطح خودمراقبتی در افراد نمونه مراجعه کننده به کلینیک های تخصصی پزشک خانواده بالاتر از خودمراقبتی مراجعه کنندگان به مطب پزشکان عمومی خانواده بود.نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که خودمراقبتی در افراد نمونه مراجعه کننده به کلینیک های تخصصی پزشک خانواده بالاتر از خودمراقبتی مراجعه کنندگان به مطب پزشکان عمومی خانواده بود. بدین ترتیب کلینیک های تخصصی پزشک خانواده نقش مهم تری در درمان و کنترل عوارض دیابت نوع ۲ دارد. اراده برنامه های آگاهی رسان، می تواند نقش بسزایی در افزایش خودمراقبتی افراد داشته باشد.هم چنین تشویق افراد برای بهره گیری از کلینیک های تخصصی پزشک خانواده، می تواند باعث افزایش کیفیت خودمراقبتی در افراد شود.

کلیدواژه ها:

پزشک خانواده ، دیابت نوع ۲ و خودمراقبتی