(نگاهی آینده نگر به معضل امنیت ملی در جهان سوم)

باوجود متفاوت بودن جایگاه، معنا و احساس امنیت در فرهنگهای مختلف؛ اما انکار پذیر نیست که کشورهایی که اصطلاحاآنها را جهان سومی میدانیم بیشتر با مشکل اختلال امنیت روبهرو هستند. لذا پرسش اصلی در پی ریشه یابی و حل بنیادین این پروبلماتیک اینگونه طرح شده است؛ »ریشه ی اساسی مشکلات امنیتی در کشورهای جهان سوم چیست؟« تحقیق در پی پاسخ به پرسش مذکور، با بررسی تاریخی و به روش موردی - زمینهای به استدلال رسیده و گزاره های مختلف را در یک بستر کلی به یکدیگر پیوند داده است. پژوهش در این مسیر عمدتا از اشتراکات بسترتاریخی و اجتماعی کشورهای مورد مطالعه به عنوان عوامل مشترک و موثر بهره گرفته؛ و در پاسخ نهایی معتقد است؛ ریشه اغلب تنشهای درونی و بیرونی در کشورهای مذکور در مقولهی »دولتهای ناقصه« و شرایط و ساختار اجتناب ناپدیر آنها نهفته است؛ دولتهایی که از نظر تاریخی عمدتا حاصل فرایندهای دوران استعماری، شبه استعماری و یا بعد از آن شکل گرفته و به تبعه آن به امنیت نیز شکل دادهاند؛ در واقع »استعمار« امنیت را از شکل سنتی و بومی آن خارج کرده و توانایی و میل به ارائه شکلی مدرن از امنیت را نیز نداشته است. تحقیق نهایتا راه حل آینده نگرانه برای فائق آمدن به اختلال ساختاری مذکور را در بازآفرینی امنیت به شکل بومی دانسته؛ و معتقد است امنیت ذاتا قابل واردات و یا حتی خرید و فروش نیست؛ و در این مسیر اولین نیازهای برای بومی سازی امنیت را، پنج گزاره مستخرج از نظریه »جی مارتین« میداند که در صورت توجه مستمر و پایدار بدانها، میتوانند بسیاری از مشکلات مذکور در فرایند تحقیق را مرتفع کنند.

کلیدواژه ها:

امنیت ملی ، حس امنیت ، دولت ناقصه ، جهان سوم ، امنیت بومی