رخدادهای فلززایی وابسته به تکامل زمین ساختی و ماگمایی کوهزاد البرز در گذر مزوزوئیک به سنوزوئیک

  • سال انتشار: 1391
  • محل انتشار: چهارمین همایش انجمن زمین‌شناسی اقتصادی ایران
  • کد COI اختصاصی: CISEG04_143
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 1724
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

ملیحه کاظمی

گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه گلستان، گرگان

بهنام شفیعی

گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه گلستان، گرگان

غلامحسین شمعانیان

گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه گلستان، گرگان

آرش امینی

گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه گلستان، گرگان

چکیده

کانی سازی ناهمزاد سرب- روی نوع MVT در توالی های چین خورده و رانده شده کربنات ژوراسیک- کرتاسه، کانی سازی های نوع IOCG، رگه های چند فلزی (سرب- روی- مس- طلا) و کانی سازی باریت که همگی همزاد و همراه با سنگ های آتشفشانی- نفوذی پالئوژن هستند، مهمترین رخدادهای فلززایی وابسته به تکامل زمین ساختی و ماگمایی کوهزاد البرز در گذر مزوزوئیک به سنوزوئیک را شامل می شوند. از منظر فلززایی در زمان و مکان، حاکمیت رژیم فشارشی ناشی از بسته شدن حوضه اقیانوسی جغتای- درونه در مرز البرز شرقی با ایران مرکزی در کرتاسه بالایی (کوهزاد لارامید) نسبت به رژیم کششی ناشی از فرورانش پرشیب اقیانوس سوان- اکرا- قره داغ در پوسته قاره ای البرز غربی از ژوراسیک پایانی تا ائوسن پایانی نقش اساسی در تمرکز کانسارهای سرب و روی در البرز مرکزی و شرقی نسبت به البرز غربی داشته است. فشردگی رسوبات آواری (شیل و ماسه سنگ گروه شمشک) حوضه رسوبی نوع پیش خشکی (foreland basin) در البرز شرقی- مرکزی، آزاد سازی و مهاجرت شوراب های فلز دار حوضه ای را از مسیر گسلها تا سنگ میزبان مناسب (کربنات های ژوراسیک و کرتاسه) به دنبال داشته است. این فرآیند، کانی سازی سرب- روی نوع MVT را در موقعیت کوهزادی (تا شکوه- مجن در شمال شاهرود، آرم و آساران در شهمیرزاد سمنان، آهوانو در دامغان) ایجاد کرده است. شکل گیری کمان ماگمایی مرتبط با فرورانش پرشیب اقیانوس سوان- آکرا- قره داغ زیر حاشیه قاره ی البرز غربی- مرکزی باعث کانی سازی باریت نوع گرمابی- زیردریایی تا گرمابی- خشکی (کلاک کرج، تماشا در جاجرود و لنلستان مازندران) و همچنین رگه های چند فلزی (سرب- روی- مس- طلا) در پیوند با سنگ های آتشفشانی اسیدی و فلسیک سازنده های فجن، زیارت و کرج در دوره پالئوسن و ائوسن (کانسار سرب- روی زه آباد در قزوین و باریک آباد در زنجان) و کانی سازی نوع سولفید توده ای چندفلزی (کانسار سرب- روی- مس- طلای پس قلعه در شمال تهران) گردیده است. ادامه فرورانش پرشیب اقیانوس سوان- آکرا- قره داغ جایگزینی توده های نفوذی مافیک و حدواسط نوع I با گرایش تولئیتی تا کالک آلکالن (نفوذی های اطراف تهران، طالقان، قزوین و طارم) را در بستری از سنگ های هم منشاء (آتشفشانی های پالئو- ائوسن) در یک حوضه کششی باعث شد که همانند اولین کمربند فلززایی آند در شیلی میزبان کانی سازی غالب نوع IOCG (آهن سرخه دیزج- مرواریه زنجان، مس- طلای دیزه جین و خلیفه لو در محور طارم، البرز غربی ) گردید. از انتهای الیگوسن و با حاکمیت رزیم فشارشی بر گستره البرز بویژه در بخش های مرکزی و غربی که ناشی از بسته شدن کامل اقیانوس سوان- آکرا- قره داغ بوده است کوهزایی برخوردی نوع قوس (ارومیه- دختر)- قوس (البرز غربی) باعث شکل گیری و جایگزینی گرانیت های عقیم نوع I مرتبط با کوهزایی (علم کوه و اکاپل) و بالازدگی گسترده البرز در میوسن گردید.

کلیدواژه ها

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.