دیدگاه ابن سینا پیرامون نقش عوامل مادی در شکل گیری صفات اخلاقی

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 149

فایل این مقاله در 26 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JRT-23-86_002

تاریخ نمایه سازی: 19 تیر 1402

چکیده مقاله:

صفات اخلاقی تحت تاثیر عوامل مختلف شکل می گیرند. با جستجو در آثار ابن سینا مجموع این عوامل را می توان در دو گروه مادی و معنوی قرارداد. عوامل مادی شامل عوامل بدنی و غیر بدنی است که این پژوهش با هدف بررسی آنها تنظیم شده است. در میان این عوامل بدن محوریت دارد چرا که مطابق رای ابن سینا: ۱.صفات اخلاقی اگر چه کیفیات نفسانیند اما منشاء آنها بدن است ۲. افعال با اعضاء و قوای بدنی انجام می شود ۳. مزاج بدن، شکل دهنده بسیار مهم اخلاق است ۴. عوامل غیر بدنی تاثیر خود را از طریق منفعل کردن بدن ظاهر می کنند. مبانی انسان شناسانه سینوی از جمله تاثیرپذیری نفس مجرد از بدن مادی، تربیت پذیری انسان، امکان تغییر اخلاق و... زیربنای مباحث مقاله است. توجه به مبادی ایجاد خلق، نحوه شکل گیری، تغییر و تثبیت اخلاق بواسطه هر مبدا، اهمیت ویژه دارد و در مقام عمل پرکار برد است. باید توجه داشت که از نگاه ابن سینا مساله اوصاف اخلاقی از جمله مسایل مشترک میان فلسفه و طب است و او دانش طبی خود را نیز در این جهت به کار می گیرد. به همین سبب، از خلال مباحث مطرح شده از سوی او، میتوان علاوه بر معرفت نظری، راهکارهای عملی اصلاح اخلاق را به دست آورد و از آنها در جهت اتصاف به فضایل استفاده کرد.

نویسندگان

فروغ السادات رحیم پور

دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اهل البیت(ع) ، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله، (۱۳۶۳)، المبدا و المعاد، به ...
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله، (۱۳۷۱)، المباحثات، تحقیق و تعلیق ...
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله، (۱۳۷۵)، النفس من کتاب الشفاء، ...
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله، (۱۳۷۶)، الشفاء الالهیات، تحقیق حسن ...
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله، (۱۳۸۱)، الاشارات و التنبیهات، تحقیق ...
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله، (۱۳۸۳)، رساله در نبض (رگ ...
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله، (۱۳۸۹)، قانون، ترجمه ی عبدالرحمن ...
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله، (۱۳۹۹)، معراج نامه، مقدمه و ...
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله، (۱۹۷۲)، التعلیقات، حققه و قدم ...
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله، (۱۹۷۸)، التعلیقات علی حواشی کتاب ...
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله، (۱۹۸۴م/ الف)، الادویه القلبیه، دراسه ...
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله، (۱۹۸۴م/ ب)، الارجوزه فی الطب، ...
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله، (۱۹۸۴م/ پ)، دفع المضار الکلیه ...
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله، (۱۹۸۸م/ الف)، «رساله فی الاخلاق»، ...
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله، (۱۹۸۸م/ ب)، «رساله فی البر ...
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله، (۱۹۸۸م/ پ)، «رساله فی الکلام ...
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله، (۱۹۸۸م/ ت)، «رساله فی بیان ...
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله، (۱۴۰۰ق/ الف)، «عیون الحکمه»، مندرج ...
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله، (۱۴۰۰ق/ ب)، «الشفا من خوف ...
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله، (۱۴۰۰ق/ پ)، «رساله مبحث عن ...
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله، (۱۴۰۵ق)، الشفاء، ج۱، المنطق، تصدیر ...
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله، (۱۴۰۶ق)، الشفاء، ج۳، کتاب الحیوان، ...
  • ابن مسکویه، احمدبن محمد، (۲۰۱۱)، تهذیب الاخلاق و تطهیر الاعراق، ...
  • اکبری، رضا، (۱۳۷۶)، «رابطه ی نفس و بدن نزد فیلسوفان ...
  • رازی، محمدبن عمر، (بی تا)، المباحث المشرقیه، ج۱، قم: انتشارات ...
  • سهروردی، شهاب الدین یحیی، (۱۳۷۳)، حکمه الاشراق، مندرج در مجموعه ...
  • صدرالمتالهین، محمد بن ابراهیم، (۱۹۸۱)، الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه ...
  • ۲۸ . صانعی دره بیدی، منوچهر، (۱۳۷۶)، فلسفه ی دکارت، ...
  • طباطبایی، سیدمحمدحسین، (۱۳۶۲)، «رساله المنامات و النبوات»، مندرج در رسایل ...
  • طوسی، محمدبن محمد، (۱۳۶۷)، اساس الاقتباس، تصحیح مدرس رضوی، تهران: ...
  • طوسی، محمدبن محمد، (۱۴۱۳ق)، اخلاق ناصری، تهران: انتشارات علمیه اسلامیه ...
  • فیض کاشانی، محمدمحسن، (۱۴۰۶ق)، الوافی، ج۱، اصفهان: کتابخانه ی امیرالمومنین ...
  • کاتینگم، جان، ( ۱۳۹۲)، دکارت، ترجمه ی سیدمصطفی شهرآیینی، تهران: ...
  • کاپلستون، فردریک، (۱۳۸۸)، تاریخ فلسفه ی کاپلستون، ج۴، ترجمه ی ...
  • کاپلستون، فردریک، (۱۳۸۸)، تاریخ فلسفه ی کاپلستون، ج۵، ترجمه امیرجلال ...
  • کندی، یعقوب بن اسحاق، (۱۹۵۰)، «رساله فی حدود الاشیاء و ...
  • کندی، یعقوب بن اسحاق، «رساله فی عله الکون و الفساد»، ...
  • نمایش کامل مراجع