از قضیه بیز تا رد طبیعت گرایی خداناباورانه

بر مبنای طبیعت گرایی در بحث تکامل، قوای شناختی انسان از طریق انتخاب طبیعی، جهش ژنتیکی و دیگر مراحل کور جهش تصادفی ژن ها تولید شده اند و هدف نهایی این قوا، بقا و تولید مثل (سازگاری) است. از این رو، این قوا به دنبال تولید باورهای صادق و درست نیست، بلکه کار اصلی آنها تطبیق اندام جاندار با محیط پیرامون و در نتیجه زنده ماندن است. یکی از مهم ترین نقدها به طبیعت گرایی، استدلال تکاملی بیزمحور است. این استدلال برای رد دیدگاه تکامل طبیعت گرایانه، استدلالی مبتنی بر قابلیت اطمینان بخشی قوای شناختی ارائه می دهد و از طریق این استدلال، خودشکنی دیدگاه طبیعت گرایی را اثبات می کند. به رغم برخی نقاط قوت استدلال تکاملی بیزمحور در نقد طبیعت گرایی، این استدلال آنجا که به برخی الزامات قضیه بیز توجه ندارد از چند جهت قابل تامل و نیازمند تکمیل است: ۱. در این استدلال به تخصیص ارزشی مشخص توجه نشده است. ۲. قابلیت اطمینان قوای شناختی، گاه نیازمند تعلیق است. ۳. اعتبارپذیری باورها در انواع مختلفی طبقه بندی می شوند. ۴. استدلال بیزی، دیگر شواهد مرتبط با اطمینان پذیری قوای شناختی را نادیده می گیرد. ۵. نتیجه «احتمال قابلیت اطمینان قوای شناختی، ۱ است»، بنابر نظریه تایید بیز، نتیجه ای نادرست است. ۶. شاید شواهد مستقل، طبیعت گرایی و تکامل را موقتا از اشکال خودشکن بودن نجات دهد، اما خودشکنی طبیعت گرایی از طریق دیگر استدلال ها قابل اثبات است و لذا اشکال خودشکنی همچنان به قوت خود باقی است. این مقاله دو هدف را دنبال می کند: نخست، تحلیل استدلال تکاملی بیزمحور در رد طبیعت گرایی و دوم، ارائه افزوده ها و پیشنهادهایی برای تکمیل آن.

کلیدواژه ها:

قوای شناختی ، خودشکنی طبیعت گرایی ، استدلال احتمالاتی ، اصل بی تفاوتی ، توماس بیز ، روش شناسی دین پژوهی