بارزسازی پلوم رودخانه های کرکرود، ماشلک و گردکل نوشهر با استفاده ازسنجش ازدور

پلوم رودخانه ای یک توده آب شیرین است که درنتیجه اختلاط جریان رودخانه و آب شور دریا ایجاد می شود[۱]. پلوم ها در نواحی ساحلی بسیاری از مناطق جهان تشکیل شده و نقش مهمی در فرایندهای پویای سواحل ایفا می کنند[۲][۳]. پلوم را به عنوان مکانیسم اصلی انتقال آب شیرین به دریا، رسوبات معلق، کربن محلول، مواد مغذی و آلاینده ها در مصب و آب های ساحلی در نظر می گیرند[۱][۴]. تغییرات زمانی-مکانی پلوم های رودخانه ای به شدت با عوامل محیطی ازجمله نیروی کوریولیس، باد، میزان رواناب رودخانه هنگام تخلیه به دریا، جریان های ساحلی، چرخه های جزر و مدی، شیب فلات قاره و جهت کانال های زیردریایی مرتبط است[۵][۴]. پلوم ها نمایانگر ویژگی فرایندهای حوضه رودخانه بوده و بر اکوسیستم دریایی نواحی فلات قاره تاثیر می گذارند[۶]. پلوم ها غلظت بالایی از مواد بیولوژیکی، شیمیایی، آلاینده ها، فلزات سنگین، رسوبات محلول و معلق و مواد مغذی را حمل می کنند که بر محیط رسوبی، فرایندهای فیزیکی، ژئوشیمیایی و زیستی مانند سلامت آبزیان تاثیرگذارند همچنین به دلیل غلظت بالای مواد معلق می توانند نفوذ نور در محیط آبی را کاهش داده و بر رشد گیاهان محیط آبی تاثیر گذارد[۲][۷][۳][۶].عواملی چون تغییرات اقلیمی، فرایندهای زمین شناختی، تغییرات کاربری اراضی و عوامل انسانی بر میزان غلظت رسوب و مواد حامل توسط رودخانه ها تاثیر مستقیم دارند[۸]. به دلیل تنوع زمانی-مکانی پلوم ها، ردیابی آن ها در درون محیط دریا صرفا با کشتی و یا شناورها دشوار است. استفاده از یک رویکرد هماهنگ و یکپارچه با استفاده از شناورها، هواپیما و ماهواره ها می تواند بسیار موثر و دقیق باشد[۶]. استفاده از داده های ماهواره ای به دلیل پوشش گسترده، دسترسی آسان و رایگان و توانایی تصویربرداری در طول موج های مختلف و قدرت تفکیک مکانی متنوع می تواند در شناخت، پایش و رصد پلوم های رودخانه ای بسیار مفید باشد[۹][۶][۱۰]. داده های ماهواره ای بیشتر پلوم ها را می توانند تشخیص دهند زیرا پلوم ها ازلحاظ رنگ، کدورت، ذرات معلق و رسوبات محلول، شوری و حتی دما نسبت به آب دریا متفاوت هستند[۶]. محدوده مورد مطالعه بخشی از سواحل استان مازندران، شامل مصب رودخانه های کرکرود، ماشلک و گردکل نوشهر می شود. این رودخانه ها با گذر از میان زمین های کشاورزی، شهرها، روستاها و مراکز اقامتی تفریحی، وجود معادن و همچنین رهاسازی فاضلاب و وجود مراکز دپوی زباله دچار مشکلات عدیده زیست محیطی هستند. لازم به ذکر است که دو رودخانه گردکل و ماشلک در مصب به یکدیگر رسیده و درواقع یک مصب مشترک دارند که در شرق نوشهر واقع شده و رودخانه کرکرود در غرب نوشهر قرار دارد. ازآنجاکه دریای خزر یک محیط بسته محسوب شده و به دریاهای آزاد راه نداشته و نقش مسائل زیست محیطی به ویژه سلامت آبزیان خزر اهمیت خاصی دارد، شناسایی و پایش پلوم های رودخانه ای اهمیت دوچندان می یابد. استفاده از داده های ماهواره ای همچون سنتینل ۲ که دارای توان تفکیک مکانی، طیفی و زمانی خوبی هستند می تواند در شناسایی و پایش پلوم های حاشیه خزر بسیار مفید باشد.