آسیب شناسی و شناخت عوامل عدم اجرایی شدن طرح ها، پروژه ها، فناوری ها و پژوهش های فناورانه آب کشور

بررسی­ها نشان می­دهد آن طور که باید و شاید از فناوری­های ساخته شده و اختراعاتی که در بخش­های مختلف آب (شرب، صنعت و کشاورزی) توسعه یافته­اند، در مقام اجرا استفاده نمی­شود؛ بنابراین باید مشکلات موجود موشکافی شده و راه­حل­های علاج بخش برای ورود فناوری­های جدید در صنعت آب ارائه شود. بدین منظور ۱۰ مورد از مهم ترین فناوری ها، ابداعات، اختراعات، پروژه ها و ایده های کاربردی برای بخش آب کشور از بین ۷۰ فناوری منتخب، شناسایی شدند. سپس پرسشنامه مورد نظر توسط ۱۵ نفر از افراد متخصص، مجرب، خبره و مسلط به موضوع در بهار و تابستان ۱۴۰۱ تکمیل و در پاییز و زمستان ۱۴۰۱ تحلیل شد. برای سنجش پایایی پرسشنامه ها از آزمون آلفای کرونباخ استفاده شد و مقدار آن برای قسمت های مختلف پرسشنامه (قوت، ضعف، فرصت و تهدید) بین ۱-۸۵/۰ بود که مورد تائید است. سپس تجزیه وتحلیل داخلی و خارجی هر فناوری، با استفاده از ابزار تحلیلی SWOT انجام و بهترین راهبرد برای هر فناوری معرفی شد. دسته بندی برترین و پرتکرارترین عوامل در هرکدام از بخش های چهارگانه بر اساس نتایج ۱۰ فناوری مورد بحث حاکی از آن بود که گزینه افزایش راندمان و صرفه جویی قابل توجه آب (S۱) از بخش نقاط قوت با ۷ بار قرارگیری در رتبه اول، به عنوان مهم ترین گزینه شناسایی شد. هزینه بالای طراحی، ساخت و یا اجراء (W۱) از نقاط ضعف با ۷، تغییر رویکرد سیاست گذاری های کلان کشور و پذیرش فناوری جدید (O۳) و ذخیره آب، قابلیت توسعه و پایداری امنیت آبی و غذایی کشور (O۴) از نقاط فرصت با ۳ و همچنین تاثیر کوتاه مدت فناوری و مشکلات آتی مربوط به آن (T۱)، بروکراسی اداری و عدم تسریع فرایند ثبت اختراع و استفاده از فناوری (T۲) و بازده اقتصادی-فنی پایین و خارج شدن از چرخه کاربرد (T۵) از نقاط تهدید با ۳ بار قرارگیری در رتبه اول، پرتکرارترین گزینه های هر بخش بودند. همچنین آسیب شناسی عوامل موفقیت و شکست فناوری ها نشان داد که نقطه قوت بومی سازی فناوری و اختراعات صنعت آب و تولید داده های معتبر (S۵)، نقطه ضعف مشکلات مربوط به عدم سهولت در بهره برداری (W۳)، نقطه فرصت توسعه دانش فنی و انتقال علم به کشورهای دیگر (O۱) و نقطه تهدید بازده اقتصادی-فنی پایین و خارج شدن از چرخه کاربرد (T۵) به ترتیب با ۴، ۴، ۴ و ۵ بار قرارگیری در رتبه پنجم، به عنوان کم اهمیت ترین عوامل شناسایی شدند. در مجموع راهبرد رقابتی به عنوان کارآمدترین راهبرد شناخته شد.

کلیدواژه ها:

تهدید و فرصت-قوت و ضعف ، چشم انداز توسعه ، فناوری های آب ، SWOT ، هوشمندسازی