ارزیابی کیفی سرشاخه های اصلی رودخانه تجن با استفاده از بزرگ بی مهرگان کفزی

به منظور بررسی شاخص های جمعیتی بزرگ بی مهرگان کفزی و ارزیابی کیفیت آب، نمونه برداری از بزرگ بی مهرگان کفزی با استفاده از نمونه بردار سوربر سمپلر (۳۰/۵×۳۰/۵ سانتی متر و چشمه تور ۳۶۰ میکرون) به صورت ماهانه از تیر ماه ۱۳۹۲ تا خرداد ماه ۱۳۹۳ و با سه تکرار در سرشاخه های اصلی رودخانه تجن انجام شد. بدین منظور به ترتیب ۶ ایستگاه در مناطق شیرین رود (ایستگاه ۱)، کرچا (ایستگاه ۲)، سرخ ولیک (ایستگاه ۳)، گلورد (ایستگاه ۴)، زارم رود (ایستگاه ۵) و کانال اصلی رودخانه تجن در منطقه دروپی (ایستگاه ۶) انتحاب شدند. طی مدت نمونه برداری از ایستگاه های مختلف به طور کلی ۳۹۴۲۰ بزرگ بی مهره کفزی جداسازی، شناسایی و شمارش گردید که متعلق به ۴ شاخه، ۴ رده، ۱۳ راسته و ۴۳ خانواده و ۴۶ جنس بودند. نتایج پارامترهای فیزیکوشیمیایی آب نشان داد کلیه پارامترها به غیر از pH تفاوت معنی داری را در ایستگاه های مختلف داشتند (۰/۰۵>P). نتایج تمامی شاخص های جمعیتی (شاخص های شانن- وینر، سیمپسون، مارگالف، غنای EPT، نسبت EPT/CHIR و شاخص یکنواختی پیلو) نشان داد، ایستگاه ۱ بالاترین و ایستگاه ۴ پایین ترین میزان تنوع و غنای گونه ای را در بین سایر ایستگاه ها داشتند. شاخص زیستی هیلسنهوف برای ایستگاه ۱ کم ترین (۳/۱۶) و برای ایستگاه ۴ بیش ترین (۵/۴۷) بود و برای شاخص ASPT ایستگاه ۱ بیش ترین (۶/۳۶) و برای ایستگاه ۴ کم ترین مقدار (۳/۸۱) را بین ایستگاه ها نشان داد. ایستگاه ۱ بر اساس شاخص زیستی ASPT در دسته تمیز و ایستگاه های ۳، ۵ و ۶ در دسته با آلودگی متوسط و ایستگاه های ۲ و ۴ در دسته با آلودگی شدید طبقه بندی شدند. نتایج این تحقیق نشان داد که جنس سنگ بستر، برداشت بیش از حد آب برای مصارف کشاورزی، ورود پساب کشاورزی، دامپروری و آبزی پروری به رودخانه مهم ترین عوامل تاثیرگذار در وضعیت کیفی آب هستند.

کلیدواژه ها:

بنتوزها ، رودخانه تجن ، شاخص های جمعیتی ، شاخص های هیلسنهوف و ASPT