تاثیر همزیستی میکوریزی و برگ پاشی گلایسین بتائین بر برخی صفات زراعی گندم دیم در خاک های آهکی

هدف این تحقیق، بررسی تاثیر همزیستی قارچ های میکوریزا و برگ پاشی گلایسین بتائین بر برخی صفات کمی و کیفی گندم دیم رقم باران بود. آزمایش بصورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط خا ک های آهکی با متوسط بارندگی ۴۵/۹۷۶ میلی متر طی دو سال زراعی (۹۸-۱۳۹۶) در استان آذربایجان غربی اجرا شد. عامل اول، مایه تلقیح قارچ های میکوریزا در سه سطح (۱) شاهد (بدون تلقیح) (۲)  تلقیح بذور با گونه Rhizaphagus irregularis (RI) (۲) تلقیح بذور با مرکب سه گونه Funneliformis mosseae (CI)، Rhizaphagus irregularis  و Claroideoglomus etunicatum  و عامل دوم شامل شاهد (برگ پاشی با آب) و برگ پاشی با گلایسین بتائین بود. نتایج نشان داد که درصد کلونیزاسیون ریشه از ۹/۹% در تیمار شاهد به ۶/۳۰ و ۷/۴۰% به ترتیب در تیمارهای RI و CI افزایش یافت. با مصرف مایه تلقیح CI و RI، عملکرد دانه گندم به ترتیب ۲۶۹ و ۱۸۷ کیلوگرم در هکتار افزایش یافتند. مایه تلقیح مرکب سه گونه میکوریزا (CI) باعث افزایش محتوی پروتئین دانه و غلظت عناصر فسفر و روی در دانه شد. گلایسین بتائین، عملکرد دانه را به میزان ۱۶۰ کیلوگرم در هکتار  افزایش داد. بیش ترین عملکرد دانه در تیمار CI + گلایسین بتائین به میزان ۲۱۶۳ کیلوگرم در هکتار به دست آمد که ۴۷۷ کیلوگرم در هکتار نسبت به تیمار شاهد افزایش نشان داد. بذرمال کردن گندم دیم با مایه تلقیح مرکب سه گونه میکوریزا همراه با برگ پاشی گلایسین بتائین، موجب بهبود عملکرد دانه و افزایش محتوی پروتئین دانه و غلظت عناصر فسفر و روی در دانه خواهد شد.

کلیدواژه ها:

شاخص برداشت ، عملکرد دانه ، عوامل کیفی ، مقدار پروتئین