وضعیت آلودگی و ارزیابی خطر فلز سرب در ماهیان خلیج فارس، دریای عمان و دریای خزر-مطالعه مروری
محل انتشار: فصلنامه طب دریا، دوره: 4، شماره: 3
سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 206
فایل این مقاله در 12 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JMARMED-4-3_001
تاریخ نمایه سازی: 5 تیر 1402
چکیده مقاله:
فلز سرب یکی از فلزات سمی است که در محیط زیست پراکنش بالایی دارد و به واسطه بسیاری از فعالیت های انسانزاد صنعتی، کشاورزی، شهری و روستایی وارد چرخه طبیعت می شود، همچنین با ورود به اکوسیستم های دریایی، در چرخه مواد غذایی و ماهیان انباشت شده و می تواند سبب بیماریهای بسیار خطرناک و سرطان زا در انسان گردد. این تحقیق مروری در سال ۱۴۰۰ انجام شد. داده های موردنیاز برای ارزیابی خطر سرب بر روی ماهیان دریای خزر و عمان و خلیج فارس، با بررسی مقالات فارسی و انگلیسی منتشر شده، جمع آوری گردید. یافته ها نشان داد که دامنه غلظت فلز سرب در ماهیان دریای خزر از ۰/۰۳ میلی گرم بر کیلوگرم در ماهی سیاه کولی تا ۳/۰۱ میلی گرم بر کیلوگرم در ماهی کفال طلایی بود. در میان ماهیان خلیج فارس و دریای عمان بالاترین میزان سرب در کفشک ماهی (۲/۸۲ میلی گرم بر کیلوگرم) و پایین ترین میزان این فلز در بز ماهی زرد جامه (۰/۰۰۸ میلی گرم بر کیلوگرم) بود. میزان سرب در عضله ماهیان مورد مطالعه در دریای خزر نظیر ماهی سفید، کفال طلایی، کپور معمولی، کفال پوزه باریک، سگ ماهی دریایی و اردک ماهی در مقایسه با حد آستانه مجاز استاندارد سازمان بهداشت جهانی (۰/۲ میلی گرم در کیلوگرم) بالاتر بود. در مورد ماهیان خلیج فارس و دریای عمان نیز مقادیر سرب در عضله ماهیان شیر، شوریده، قباد، کفال پشت سبز، میش ماهی، ماهی سوکلا، ماهی شورت و کفشک ماهی بالاتر از حد مجاز سازمان بهداشت جهانی گزارش شد. با توجه به ارزیابی خطر فلز سرب در ماهیان مورد مطالعه در بسیاری از موارد شاخص خطر بالاتر از ۱ به دست آمده و شاخص خطر سرطان زایی فلز سرب در عضله بسیاری از ماهیان مورد مطالعه بالاتر از ۴-۱۰×۱ گزارش شده است. بنابراین با توجه به این نتایج می توان چنین استنباط کرد که بسیاری از ماهیان دریای خزر، خلیج فارس و دریای عمان طی سالیان گذشته به فلز سرب آلوده شده اند و برای مصرف انسانی می بایست بر اساس پیشنهادهای سازمان بهداشت جهانی موارد احتیاط لازم را انجام داد. همچنین پیشنهاد می گردد در خصوص غلظت فلز سرب و سایر فلزات سنگین به صورت مستمر پایش و کنترل در اکوسیستم های دریایی انجام شود.
کلیدواژه ها:
Health Risk Assessment ، Heavy Metals ، Lead ، Fish ، Persian Gulf. ، ارزیابی خطر سلامت ، فلزات سنگین ، فلز سرب ، ماهی ، خلیج فارس.
نویسندگان
محمد ولایت زاده
Department of Industrial Safety, Caspian Institute of Higher Education, Qazvin, Iran
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :