امکان استفاده از اسانس های کرفس و اکالیپتوس در کنترل سوسک کشیش؛ مدل- سازی و بهینه سازی با روش سطح پاسخ Response Surface Methodology

کاربرد آفت کش های شیمیایی روش اصلی مبارزه با حشرات آفت محسوب می شود. با این حال، استفاده بیش از حداز چنین ترکیباتی اثرات ثانویه متعددی از قبیل آلودگی محیط زیست و تهدید سلامتی انسان را در پی داشته است.تحقیقات اخیر نشان داده اند که اسانس های گیاهی پتانسیل بالایی در کنترل آفات دارند. بنابراین در تحقیق حاضر، امکان استفاده از اسانس های استخراج شده از بذور کرفس Apium graveolens L و برگ های اکالیپتوس globulus Labill Eucalyptus در کنترل سوسک کشیش Rhyzopertha dominica (F بررسی شد. پنج سطح از غلظت های اسانسها و سه سطح از زمان در معرض قرارگیری حشرات کامل سوسک کشیش به عنوان فاکتورهای مستقل و مرگ ومیر آفت به عنوان فاکتور وابسته توسط روش سطح پاسخ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس داده هانشان داد که غلظت ها و زمان های مورد استفاده تاثیر معنی داری در مرگ و میر آفت داشتند. مدلسازی اثر زیستی مذکور نشان داد که مدل های نمایی (فرمول درمتن اصلی مقاله) به ترتیب برای سمیت اسانس های کرفس و اکالیپتوس مناسب می باشند. در این مدل ها A,B به ترتیب معادل زمان در معرض قرارگیری حشرات و غلظت اسانس ها هستند. بهینه سازی داده ها نشان داد که غلظت ۸۱/۳۰۰ میکرولیتر بر لیتراز اسانس کرفس طی ۷۲ ساعت موجب تلفات ۹۷/۳۵۲ درصدی جمعیت آفت خواهد شد. همچنین تلفات ۱۰۰ درصدی آفت در غلظت ۰/۷۲۰ میکرولیتر بر لیتر از اسانس اکالیپتوس طی ۷۰/۰۵۶ ساعت دیده خواهد شد. نتایج تحقیق حاضر نشان میدهد که اسانسهای بذور کرفس و برگ های اکالیپتوس می توانند در کاهشزیان های ناشی از فعالیت سوسک کشیش روی غلات انباری کاربرد داشته باشند

کلیدواژه ها:

اسانس های گیاهی ، روش سطح پاسخ ، خواص حشره کشی