درآمدهای نفتی، بازتولید فرهنگ سیاسی تبعی و اقتدارگرایی در ایران (۱۳۵۷- ۱۳۳۶)
محل انتشار: پژوهشنامه علوم سیاسی، دوره: 9، شماره: 1
سال انتشار: 1392
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 79
فایل این مقاله در 28 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_IPSAJ-9-1_004
تاریخ نمایه سازی: 29 خرداد 1402
چکیده مقاله:
در نظریهی دولت رانتیر، درآمد نفت علت خودمختاری دولت و صعود اقتدارگرایی دانسته میشود. رانت بر سرشت، ساختار و کارکردهای دولت تاثیر دارد اما صرف وجود آن به استقلال دولت از جامعه و اقتدارگرایی نمیانجامد. برقراری اقتدارگرایی در کشورهای صاحب نفت مستلزم وجود پیشینهای از فرهنگ سیاسی تبعی و ساختارهای سیاسیای متناسب با آن است. بر این اساس درآمد نفت نه عامل تعینبخش بلکه تنها ابزار مناسبی برای مهندسی فرهنگی و باز تولید فرهنگ سیاسی تبعی و اقتدارگرایی در این جوامع است. به این ترتیب پایههای استیلای دولت بر جامعه نه بر نفت، بلکه بر فرهنگ و ساختارهای سیاسی تبعیایی استوار میشود که از گذشته در این جوامع وجود داشته و به کمک درآمدهای نفتی بازتولید شدهاند. این مقاله با پذیرش اهمیت درآمدهای نفتی در توضیح کارکردهای دولت و همزمان با عطف توجه به کاستیهای نظریهی دولت رانتیر، نقش دولت پهلوی در بازتولید وجوه تبعی فرهنگ سیاسی ایران و اقدامات آگاهانهی آن را برای مهندسی فرهنگی به کمک ابزارها و نهادهایی مانند نظام آموزشی ، مراکز فرهنگی و رسانههای جمعی و از این طریق شکلگیری اقتدارگرایی در ایران بررسی میکند.
کلیدواژه ها:
نویسندگان