نقش میانجی اعتماد و مسئولیت پذیری جمعی در رابطه بین باورهای توطئه و تمایل به زدن واکسن کووید-۱۹ در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی مشهد

مقدمه: مطالعه پیرامون واکسن های کووید-۱۹ و بررسی اثرات روان شناختی آن ها از جمله پذیرش یا تردید در مورد این اثرات پدیده ای پیچیده و نیازمند مطالعه بیشتر است. این پژوهش با هدف بررسی نقش میانجی اعتماد و مسئولیت پذیری جمعی در رابطه بین باورهای توطئه و تمایل به زدن واکسن کووید-۱۹ در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی مشهد انجام شد. روش کار: پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود و جامعه آماری آن را کلیه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شهر مشهد (۱۱۴۲۰N=) در سال ۱۴۰۲-۱۴۰۱ تشکیل دادند. تعداد اعضای نمونه در این پژوهش ۳۰۰ نفر در نظر گرفته شد که با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها مقیاس باورهای توطئه کووید-۱۹، مقیاس تمایل به زدن واکسن کووید-۱۹ و مقیاس اعتماد و مسئولیت پذیری جمعی بکار رفت. داده ها به کمک تحلیل معادلات ساختاری و استفاده از نرم افزار SPSS-۲۲ و Lisrel ۸.۸ تحلیل شد. سطح معنی داری ۰۵/۰ در نظر گرفته شد. یافته ها: دامنه سنی آزمودنی ها بین ۱۸ تا ۳۰ سال با میانگین سن ۷۵/۲۱ و انحراف معیار سنی ۹۳/۱ بود. یافته های پژوهش نشان داد که بیشترین مقدار همبستگی بین تمایل به زدن واکسن و مسئولیت پذیری جمعی (۰۱/۰ p<و ۶۷/۰r=) و کمترین مقدار همبستگی بین اعتماد و رد خطر ۰۱/۰ p<و ۱۶/۰-r= ) مشاهده شد. به علاوه اثر غیرمستقیم پذیرش خطر (۰۲/۰ β =-) و رد خطر (۰۴/۰ β =-) بر تمایل به زدن واکسن و از طریق اعتماد و اثر غیرمستقیم پذیرش خطر (۰۴/۰ β =-) و رد خطر (۱۶/۰ β =-) بر تمایل به زدن واکسن از طریق مسئولیت پذیری جمعی منفی و معنی دار بود. نتیجه گیری: با توجه به نقش میانجی اعتماد و مسئولیت پذیری در رابطه بین باورهای توطئه و تمایل به زدن واکسن کووید-۱۹ در نظر گرفتن نقش این سازه ها هنگام مشاوره، درمان و آموزش دانشجویان گروه علوم پزشکی ضروری به نظر می رسد.

کلیدواژه ها:

Collective responsibility ، Conspiracy beliefs ، Trust ، covid-۱۹ vaccine ، Medical Sciences. ، اعتماد ، باورهای توطئه ، علوم پزشکی ، واکسن کووید-۱۹ ، مسئولیت پذیری جمعی