مطالعه موردی نقش گرمایش ناگهانی پوشن سپهر در تغییرات ازن کلی نیمکره شمالی

در این پژوهش با استفاده از داده های باز تحلیلی MERR۲، اثر گرمایش ناگهانی پوشن سپهر بر تغییرات ازن کلی کلاهک قطبی در برخی زمستان های نیمکره شمالی بررسی شد. برای این منظور یک سال بدون گرمایش ناگهانی پوشن سپهر(۲۰۱۱-۲۰۱۰)، یک سال با گرمایش ناگهانی فرعی(۱۹۹۲) و چند گرمایش ناگهانی اصلی بر اساس دوره زندگی (۲۰۱۸، ۲۰۰۹، ۲۰۱۳، ۱۹۸۷) انتخاب و ازن کلی کلاهک قطبی در این دوره ها بررسی شد. از مقایسه تغییرات میانگین ازن کلی کلاهک قطبی نسبت به میانگین بلند مدت(۲۰۲۰-۱۹۷۹) در سال بدون گرمایش ناگهانی، با گرمایش ناگهانی نوع فرعی و اصلی، دیده شد که میانگین ازن کلی کلاهک قطبی در زمستان بدون گرمایش و با گرمایش نوع فرعی کمتر از میانگین بلند مدت و در زمستان با گرمایش ناگهانی نوع اصلی بیشتر از میانگین بلند مدت می باشد. نتایج نشان داد که بی هنجاری مثبت ازن کلی کلاهک قطبی در دوره رشد و بلوغ گرمایش ناگهانی پوشن سپهر نوع اصلی بیشتر و در دوره پیری آن کمتر است. هر چه طول دوره رشد و بلوغ بیشتر باشد و تغییرات میانگین مداری باد مداری نیز به سرعت کاهش یابد، بی هنجاری مثبت ازن کلی کلاهک قطبی نیز بیشتر است. در دوره رشد و بلوغ گرمایش ناگهانی پوشن سپهر، تاوه قطبی و جت شب قطبی لبه آن به سرعت تضعیف می شود و در نتیجه ازن کلی توسط گردش بروئر-دابسون از پوشن سپهر مناطق استوائی به کلاهک قطبی بهتر منتقل می شوند. همچنین در حین گرمایش ناگهانی پوشن سپهر، سرمایش دررو شاخه فروشارش قطبی گردش بروئر-دابسون تضعیف می شود. این مکانیسم نیز از طریق کاهش سرعت تخریب ازن، سبب افزایش ازن کلاهک قطبی می شود.

کلیدواژه ها:

ازن کلی کلاهک قطبی ، چرخه زندگی ، گرمایش ناگهانی پوشن سپهر ، گردش بروئر-دابسون