چالش های میان بغی فقهی و قانونی

قانونگذار در سال ۱۳۹۲ برای نخستین بار عنوان مجرمانه بغی را وارد قانون مجازات اسلامی نمود. بر اساس ماده ۲۸۷ این قانون، بغی قیام مسلحانه گروهی در برابر اساس نظام جمهوری اسلامی ایران است. هرچند عنوان بغی در قانون تازگی دارد، بحث آن در فقه امامیه کاملا شناخته شده است. احکام مربوط به بغی از دیرباز در کتب فقهی و در ضمن  مباحث جهاد مطرح بوده است. فقها بغی را قیام علیه امام معصوم(ع) یا حاکم عادل تعریف کردهاند و با شرایطی مقابله با گروه باغی را واجب دانسته اند. این تحقیق با مقایسه شرایط و احکام بغی در فقه و قانون ثابت میکند که احکام بغی در اصطلاح فقهی با مقررات بغی در اصطلاح قانونی تفاوت‎های اساسی دارد. درواقع میان بغی فقهی و بغی قانونی تنها اشتراک لفظی وجود دارد و نسبت میان آن دو از میان نسب اربعه، نسبت تباین است. ازاین رو لازم است مواد مربوط به بغی در قانون مجازات اسلامی بر اساس مبانی فقهی آن مورد بازنگری و اصلاح قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

بغی ، گروه باغی ، قیام مسلحانه ، ماده ۲۸۷ قانون مجازات اسلامی ، حاکم عادل