بررسی نگرش به حیوانات و پرندگان در مثل های بختیاری

بختیاریها که بیشتر ساکن مناطق کوهستانی زاگرس بوده اند، به سبب مشکلات و نیازها، به ویژه در برخورد با طبیعت ، از ابزارهای خاص استفاده کرده یا در صورت حل نشدن مشکل و رفع نشدن نیاز، به تدابیر و باورهایی متوسل شدهاند که در گذر زمان و طی قرنها، این باورها و هنجارها، مبنای عمل شان قرار گرفته است ؛ بر این اساس، برای توسعه پایدار و برنامه ریزی موفقیت آمیز در زمینه امور محیط زیستی ، توجه به آنها می تواند کارگشا باشد. آنان برای انتقال این نگرشها، از ابزارهای مختلفی از جمله مثل ها استفاده کرده اند؛ بنابراین با بررسی مثل ها، می توان به این نوع نگرشها، به عنوان الگوی روابط و رفتار افراد، پی برد. در این پژوهش نیز هدف، بررسی نگرشهای فرهنگی به حیوانات و پرندگان در مثل های بختیاری، بر اساس روش اسنادی است . در این مثل ها، بیشتراز دو رویکرد حیوان انگاری انسان و انسانانگاری حیوان استفاده شده است که در این پژوهش ، رویکرد دوم تحلیل می شود. یافته های پژوهش نشان می دهد حیوانات و پرندگان به صورت انسان به تصویر کشیده شده اند که بدین طریق ، استعاره »حیوان و پرنده، به مثابه انسان« شکل گرفته است . این نگاشت -کلی ، موجب شکل گیری نگرشهای مختلفی چون حیوانات و پرندگان به مثابه انسانهای طمع ورز، مهربان، بخشنده، دشمن ، احساساتی ، نادان، سخن گو و بی حیا شده است که کنش های مثبت و منفی ای چون همراهی و همدمی ، اظهار دشمنی ، قطع ارتباط و آسیب زدن با/ به حیوانات و پرندگان را به دنبال دارند. در مجموع باید گفت این نگرشها و باورها به سبب وجود مشکلات و رفع نیازهایی شکل گرفته اند؛ اما امروزه با تغییر شکل زندگی ، نیاز به بازبینی در آنها احساس می شود تا موجب صدمه زدن به عناصر طبیعت و محیط زیست از جمله حیوانات و پرندگان نشوند.

کلیدواژه ها:

مثل های بختیاری ، حیوانات ، پرندگان ، نگرشهای فرهنگی ، استعاره.