بررسی نشانگرهای معرفت شناسی در میزگردهای سیاسی- اجتماعی سیمای ایران از منظر گفتمان انتقادی

تحلیل فراگرفتمان با بهره گیری از نشانگرهای فراگفتمانی انجام می شود. نشانگرهای فراگرفتمان، درواقع صورت های زبانی هستند که از ابزارهای مهم بلاغی ایجاد و تضمین کننده تعامل در متون محسوب می شوند الگوهای مختلفی برای تحلیل فراگرفتمان ارائه شده است. یکی از جامع ترین و مشهورترین این الگوها، الگوی هایلند  می باشد. برای نخستین بار، هایلند تمام جنبه های مربوط به تعامل میان نویسنده متن و خرد متن و همچنین نویسنده متن و خواننده متن را به یاری اصطلاح فراگرفتمان تعریف و طبقه بندی کرده و مدعی است محقق در چهارچوب مطالعه مبتنی بر فراگرفتمان می تواند از دایره متن و گفتمان فراتر برود و متن را به مثابه کنشی اجتماعی تحلیل کند. فراگرفتمان به مثابه مفهومی در تحلیل گفتمان کاربرد دارد و در تعامل بین نویسندگان و متنشان با بین نویسندگان و خوانندگان متن استفاده می شود درمجموع فراگرفتمان، به مثابه ابزاری مهم در تسهیل ارتباط، نویسنده را یاری می دهد تا بتواند با رانندگان ارتباط برقرار سازد و یافته های شخصی اش را بیان کند. این گونه که گزاره ها جملات یا عبارات ربط دهنده خود را در ایجاد یک حوزه گفتمان منسجم در عرصه ساختاردهی متون قرار می دهد. مقاله حاضر به بررسی نشانگرهای معرفت شناسی در میزگردهای سیاسی- اجتماعی در شبکه های سیمای جمهوری اسلامی ایران از منظر گفتمان انتقادی بر اساس دیدگاه هایلند (۲۰۰۵) و فرکلاف (۲۰۰۱) پرداخته است. در این پژوهش ۲۰ برنامه گزینش شده میزگردهای سیاسی- اجتماعی شبکه های ۱، ۲، ۳ و ۴ انتخاب شده اند که به روش کیفی و کمی به صورت تمام شماری با استفاده از نمونه گیری هدفمند، موردبررسی و تحلیل قرارگرفته اند. متغیرهای موردبررسی در این پژوهش شامل، جنسیت کارشناسان، زنده و یا ضبط شده بودن برنامه ها، تعداد کارشناسان موجود در برنامه، دانشگاهی بودن و یا غیردانشگاهی بودن کارشناسان می باشند تا مشخص گردد نتایج نشان داد که توزیع عناصر معرفت شناسی، یقین نما، تردید نما و نگرش نما در برنامه های میزگردهای سیاسی- اجتماعی در صدا و سیمای جهوری اسلامی ایران بر اساس جنسیت کارشناسان، زنده بودن و یا ضبط شده بودن برنامه، دانشگاهی بودن و یا غیردانشگاهی بودن کارشناسان و یا حضور یک یا چند کارشناس در برنامه متفاوت می باشد، همچنین ازنظر الگوهای تحلیل کلام، نوع کاربرد ابزارهای معرفت شناسی در گفتمان کارشناسان قابل توجیه می باشد.

کلیدواژه ها:

Hyland Model ، Critical Analysis ، Fairclough ، Uncertainity ، Certainty ، Attitude ، Gender. ، الگوی هایلند ، تحلیل انتقادی فرکلاف ، تردیدنما ، یقین نما ، نگرش نما ، جنسیت