گامی به سوی مدیریت پایدار بوم نظام های مرتعی: ۲- ارائه چارچوبی برای واکاوی ذینفعان در زمینه مدیریت مرتع

مدیریت پایدار مراتع درگرو توجه به کلیه سنجه های موثر و به رسمیت شناختن ذینفعان متعدد است. هرچند حمایت های دولتی، علاقه مندی و ابتکار عمل بهره برداران مرتعی و توجه به سایر ذینفعان در بخش های مرتبط می تواند موفقیت مدیریت مراتع را تضمین کند، با این حال اعتراض­های جدی و حتی هدایت شده و تلاش های معارضان می تواند آن را متوقف و یا با شکست رو به رو کنند. در واقع، موفقیت مدیریت مرتع مستلزم مشارکت فعالانه کلیه ذینفعان است. این پژوهش به روش توصیفی-واکاوی و با استفاده از داده های کتابخانه­ای و بررسی اسنادی، مشاهده و مصاحبه های میدانی و تکمیل پرسشنامه، برای ارایه چارچوب واکاوی ذینفعان در مرتع قلنگان شهرکرد از توابع استان چهارمحال و بختیاری صورت گرفت. در راستای دستیابی به هدف، درآغاز برپایه معیارهایی ذینفعان شناسایی و تفکیک شدند. سپس نقش و مسئولیت هر گروه تعیین و تعریف شد. در ادامه ماتریس و نمودار ذینفعان ترسیم شد. در پایان برپایه­ی بررسی­های میدانی و درنظر گرفتن دیدگاه های کلیه ذینفعان، تعامل­ها و تعارض­های موجود شناسایی و راه حل­ها و راهکارها ارائه شدند. یافته­های این پژوهش نشان­داد واکاوی ذینفعان و ترسیم ماتریس مرتبط، جایگاه ذینفعان مختلف را به درستی شناسایی می­کند و در حل و فصل اختلاف ها، کاهش تعارض­ها و در مدیریت یکپارچه مراتع موثر است. این پژوهش پیشنهاد می کند با توجه به اهمیت مشارکت مردمی و توجه به کلیه ذینفعان، مدل و چارچوبی ارایه شود که افزون بر ذینفعان، سایر جنبه­های موثر بر مشارکت را مورد توجه قرار دهد.

کلیدواژه ها:

تصمیم گیری ، شهرکرد ، ماتریس ذینفعان ، مرتع قلنگان ، واکاوی ذینفعان