بررسی و تحلیل چالش های پذیرش و گسترش آبیاری قطره ای در باغ های سیب ارومیه با استفاده از مدل نوآوری راجرز

هدف این پژوهش شناسایی و تحلیل عوامل موثر بر پذیرش یا عدم پذیرش سیستم آبیاری قطره ای در باغات سیب شهرستان ارومیه به عنوان کانون تولید سیب استان، با استفاده از روش تحقیق پیمایشی و مدل اشاعه نوآوری اورت راجرز بود. بر اساس نتایج به دست آمده مشخص گردید که ۵۷% پاسخگویان معتقدند که اجرای آبیاری قطره ای به علت استفاده از منابع آبی مشترک (چاه مشترک) مشکلات زیادی دارد، ۶۳% نیز این سامانه را برای باغات مسن نامناسب می دانند. حدود ۶۴% بر این باورند که در شرایط فعلی، فایده نسبی این سامانه برای باغات در حد متوسط یا کمتر است. به نظر ۷۷% باغداران، سامانه های آبیاری قطره ای بنا به علل مختلف قابلیت اجرایی بالایی ندارند. همچنین، ۸۱/۵% معتقدند که در مقایسه با روش های سنتی، اجرای این سامانه ها از جهاتی چون ، بوروکراسی اداری، اخذ تسهیلات، و تعمیر و نگهداری پیچیدگی زیادی دارد. طبق آماره کاکس-نل (با ضریب احتیاط بالا)، متغیرهای وارد شده در مدل، در مجموع قادر به تبیین ۰/۵۰ از واریانس متغیر پذیرش آبیاری قطره ای و براساس آماره نیجل کرک، ۰/۶۸ از واریانس پذیرش آبیاری قطره ای می باشند. با توجه به نتایج به دست آمده، مهم ترین توصیه های قابل اجرا در منطقه، عبارت اند از: استفاده از الگوهای موفق و گروه های مرجع برای ارائه آموزش های کاربردی، افزایش فایده نسبی و کاهش ریسک سرمایه گذاری در آبیاری قطره ای، بازنگری بر روند طراحی و اجرای گردش کار و کیفیت تجهیزات در سامانه های آبیاری قطره ای، رفع مشکل مالکیت، و عدم کاربرد آبیاری قطره ای برای باغ­های مسن.

کلیدواژه ها:

سامانه آبیاری قطره ای ، روش تحقیق پیمایشی ، آماره کاکس-نل ، آماره نیجل کرک