طراحی و ساماندهی بافت های قدیمی و تاریخی نمونه موردی: شهر قم، محله ارم منطقه ۶ گذر خان

عناصر و فضاهای بافت شهری عمری محدود دارند و با گذشت زمان دچار تغییر و فرسودگی میشوند و همیشه نیاز به بهسازی ونوسازی داشته و دارند. به طوریکه شهرهایی که در طی زمان فرصت نوسازی و بهسازی و ساماندهی را نیافتهاند از صحنه روزگارمحو و نابود شده اند. فرسودگی در بافت قدیمی گذرخان با داشتن پتانسیل های متنوع مسکونی اقتصادی (اغلب بازار در آن قرار دارد)کالبدی و صرف سرمایه های مادی و معنوی همچنان ادامه دارد. از علل اصلی این روند میتوان به مواردی چون کم عرض بودنمعابر و عدم تحمل ظرفیت عبوری حاضر، عدم وجود تاسیسات زیر بنایی و روبنایی مناسب، کمبود فضاهای عمومی و خدماتی وکمبود فضاهای باز مناسب اشاره کرد. گذر خان شهر قم دچار آسیب های کالبدی و اجتماعی شده است. ساماندهی این محله بهعنوان بخشی از هسته اصلی شهر به معنای تقویت و بازآفرینی قلب تپنده شهر خواهد بود بنابراین هم نوسازی و احیای کالبد وهم اقتصاد و عملکرد محله ضروری است به موازات از بین رفتن ثروت های مادی، ثروت های فرهنگی هم دچار خطر هستند و درنتیجه ایجاد فضاها و کاربری های جدیدی باعث روح بخشیدن به محله می شود. این بافت دارای خصوصیات مثبتی می باشد کهمی توان به عناصراصلی وتعیین کننده شالوده ای (مسجد جامع، بازار، محلات مسکونی) و وجود بناهای منطبق با شرایط محیطی وفرهنگی که معماری با ارزش و شایسته ای را موجب شده است اشاره کرد. به دلیل داشتن این خصوصیات حفاظت از آن لازممیباشد. بنابراین گذرخان بعنوان موضوع اصلی طراحی، نقش زیادی در مرکزیت عملکردی، فرهنگی و اجتماعی شهر قم ایفامی کند که می تواند با، بازنمایی تاثیر ارتباط بین نیاز امروزه جامعه همچون نیاز به آرامش از طریق حضور در فضاهای اجتماعی والگوهای طراحی باشد.

کلیدواژه ها:

بافت تاریخی ، محله ، ساماندهی