مطالعه تاثیر تنش های شوری آب و حاصلخیزی خاک، بر تبخیر و تعرق ذرت علوفه ای

برای بررسی اثر تنش های شوری آب و حاصلخیزی خاک بر مقدار تبخیر و تعرق ذرت، آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی، در مزرعه آموزشی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) و در سال ۱۳۹۶ انجام شد. تیمارهای شوری آب شامل چهار سطح ۵/۰، ۱/۲، ۵/۳ و ۷/۵ دسی زیمنس بر متر و تیمارهای حاصلخیزی خاک نیز در چهار سطح ۱۰۰، ۷۵، ۵۰ و ۲۵ درصد نیاز به کود ازته، در سه تکرار و در کرت هایی به مساحت ۹ مترمربع به اجرا درآمد. در فواصل بین دو آبیاری، با اندازه گیری رطوبت خاک در عمق ریشه، تفاوت جذب آب توسط کرت­های تحت تنش نسبت به کرت بدون تنش، بررسی شد. نتایج نشان داد که با تغییر شوری آب آبیاری از حد ۵/۰ به ۷/۵ دسی­زیمنس بر متر در حاصلخیزی ، ،  و ، ضریب تنش تبخیر و تعرق  به ترتیب ۷۷/۰، ۶۹/۰، ۶۴/۰ و ۶۳/۰ شده است. همچنین با تغییر سطح حاصلخیزی از  به ، در شوری ، ،  و ، ضریب  به ترتیب؛ ۹۶/۰، ۸۸/۰، ۸۳/۰ و ۶۳/۰ شده است. از تیمار  تا ، مقدار تبخیر و تعرق، ضریب  و عملکرد محصول،به ترتیب؛ ۳۷، ۳۷ و ۳۸ درصد کاهش یافته است. برای تخمین تبخیر و تعرق از روی تنش­های شوری و حاصلخیزی، شکل های مختلف توابع تولید برازش داده شد. در بین آن ها، تابع درجه دوم به دلیل داشتن آماره های RMSE و ME حداقل و و EF نزدیک به عدد یک، به عنوان تابع بهینه انتخاب شد. نتایج حاصل نشان داد که تنش های شوری و حاصلخیزی، با کاهش ضریب ، اثر کاهنده ای بر مقدار تبخیر و تعرق گیاه دارد. لذا با تعیین صحیح نیاز آبی گیاه تحت تنش، می توان از مصرف بی رویه آب جلوگیری کرد.

کلیدواژه ها:

ذرت ، تبخیر و تعرق ، ضریب تنش (K_S ) ، شوری آب ، حاصلخیزی خاک