اثربخشی برنامه توانمندسازی حسی- حرکتی خانواده محور بر ظرفیت هوشی دانش آموزان با نشانگان داون

مقدمه: بخش عمده مشکلات و محدودیت­ های کودکان با نشانگان داون ناشی از محدودیت­ های ظرفیت هوشی آن­ها است. مرور شواهد پژوهشی حاکی از آن است که بهترین نوع مداخلات در این زمینه، مداخلات بهنگام خانواده محور است. هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی برنامه توانمندسازی حسی- حرکتی خانواده محور بر ظرفیت هوشی دانش ­آموزان با نشانگان داون انجام شد. روش: روش پژوهش، نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان با نشانگان داون شهر کاشان در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ بود. نمونه پژوهش شامل ۳۰ دانش ­آموز در دامنه سنی ۸ تا ۱۲ سال بود که با نمونه گیری در دسترس انتخاب و در دو گروه ۱۵ نفری آزمایش و کنترل گمارده شد، گروه آزمایش طی ۱۱ جلسه هفتگی و هر جلسه ۲ ساعت تحت مداخله قرار گرفت. ابزار جمع­ آوری اطلاعات نسخه چهارم آزمون هوش وکسلر کودکان (۲۰۰۳) بود. جهت تحلیل داده ­ها از آزمون کوواریانس چندمتغیری و نسخه ۲۶ نرم افزار SPSS استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که برنامه توانمندسازی حسی- حرکتی خانواده محور به طرز معناداری موجب افزایش نمره کلی ظرفیت هوشی (۰/۰۱>P) و زیرمقیاس­ های درک کلامی (۰/۰۳>P)، حافظه کاری (۰/۰۱>P) و سرعت پردازش (۰/۰۱>P) می­ شود اما بر زیرمقیاس استدلال ادراکی تاثیر معناداری ندارد (۰/۳۰حسی- حرکتی خانواده محور موجب رشد ظرفیت هوشی کودک می شود. لذا می ­توان این برنامه را به عنوان مداخله­ ای مناسب جهت افزایش ظرفیت هوشی دانش ­آموزان با نشانگان داون پیشنهاد نمود.

کلیدواژه ها:

Empowerment ، Sensory motor ، Family-centered ، Intellectual capacity ، Down syndrome ، توانبخشی ، حسی- حرکتی ، خانواده محور ، ظرفیت هوشی ، نشانگان داون