فرمولاسیون یک فرآورده گیاهی برگرفته از طب سنتی ایران جهت بهبود آسم و کنترل کیفیت فرآورده و ارزیابی اثر آن در مدل حیوانی موش نژاد BALB/c

آسم به عنوان یک اختلال التهابی مزمن در مجاری تنفسی تعریف شده است که سلول های التهابی در آن نقش مهمی ایفا می کنند. در طب سنتی ایران، علائم آسم با علائم بیماری به نام "ربو بلغمی " تا حدود زیادی همخوانی دارد. در منابع طب سنتی فرمولاسیون های متعددی جهت درمان ربو بلغمی توصیه شده است که در تعدادی از این نسخه ها به ترکیب سه مفرده انجیر، مویز و تخم شنبلیله اشاره شده است. لذا هدف از انجام این تحقیق فرمولاسیون و کنترل کیفیت شربت گیاهی حاوی این سه گیاه و بررسی اثر آن بر روی بهبود آسم در مدل حیوانی موش نژاد BALB/c می باشد.در این مطالعه ابتدا شربت آسم بر اساس دستورالعمل منابع طب سنتی ایران تهیه و سپس فرمولاسیونهای آزمایشی مختلفی برای انتخاب فرمولاسیون مناسب ارزیابی گردید. تعیین پلی فنول تام و آزمایشات کنترل کیفیت و تست های پایداری بر روی فرآورده نهایی انجام شد. ۲۸ سر موش نر BALB/c به ۴ گروه ۷تایی تقسیم و اوآلبومین برای القاء آسم آلرژیک در این حیوانات استفاده شد. موش های گروه شم و کنترل به ترتیب سالین بافر فسفات و اوآلبومین و دو گروه باقیمانده در مرحله اول اوآلبومین و در مرحله بعد به ترتیب دگزامتازون و شربت آسم دریافت کردند. پس از اتمام دوره، تعداد ائوزینوفیل ها و میزان ۵IL-، ۱۳IL- و۳۳IL- در مایع لاواژ برونکوآلوئولار(BALF) موش ها اندازه گیری و تغییرات هیستوپاتولوژیک بافت ریه نیز بررسی شد.فرمولاسیون شربت گیاهی آسم دارای خواص فیزیکوشیمیایی و محتوای میکروبی قابل قبول بوده و در تست های پایداری تسریع شده نیز این ویژگی ها را حفظ کرده است. ارزیابی شربت فرموله شده به روش رنگ سنجی، میزان فنل های تام را در این شربت مشخص نمود. درمان با شربت گیاهی به شکل معنی داری تعداد ائوزینوفیل ها (P<۰.۰۰۱) و از سوی دیگر سطح (P<۰.۰۰۵) IL-۵ و (P<۰.۰۰۱) IL-۱۳ و (P<۰.۰۰۱) IL-۳۳I را در نمونه های BALF موش ها در مقایسه با گروه کنترل کاهش داده است. در مطالعات بافت شناسی نیز کاهش ترشح موکوس و گابلت سل ها در گروه تحت درمان با شربت گیاهی آشکار شده است.می توان اظهار داشت که تاثیر شربت گیاهی فرموله شده بر روی بهبود آسم در مدل حیوانی، احتمالا ناشی از حضور ترکیبات فنلی، فلاونوئیدی و دیگر ترکیبات ضدالتهابی گیاهان موجود در شربت باشد. از سوی دیگر این شربت توانسته تست های کنترل کیفیت را نیز با موفقیت پشت سر بگذارد. از این رو شربت آسم تهیه شده به عنوان یک فرآورده باکیفیت مناسب قابلیت ارائه به صنایع داروسازی را دارا می باشد. همچنین پیشنهاد می شود فرآورده حاصله در مطالعات بالینی در زمینه بهبود آسم مورد ارزیابی قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

انجیر ، مویز ، شنبلیله ، طب سنتی ایران ، مدل حیوانی آسم