شناسایی و آماده سازی منابع مناسب داده های هواشناسی مبتنی بر GIS برای شبیه سازی با استفاده از مدل های هیدرولوژیکی نیمه توزیعی

با توجه به تنوع منابع داده های هواشناسی، موضوع شناسایی منابع مناسب و بررسی تاثیر به کارگیری آن ها بر شبیه سازی هیدرولوژیکی، اهمیت دارد. همچنین از آنجا که مدل های نیمه توزیعی هیدرولوژیکی از روش های مختلف بعضا مبتنی بر فرضیات ساده­کننده برای آماده سازی داده های هواشناسی، برای نمونه پهنه ای نمودن داده های نقطه ای، استفاده می نمایند، بررسی اثر روش های مختلف موضوع مهمی است. با این توجه، در این پژوهش منابع مختلف داده­ای و روش های مختلف درون­یابی مکانی بارش با استفاده از مدل SWAT در حوضه رودخانه مهاباد چای مورد ارزیابی قرار گرفت. منابع مختلف داده­های هواشناسی شامل اندازه­گیری­های زمینی بارش در ایستگاه­های هواشناسی وزارت نیرو و سازمان هواشناسی و همچنین داده­های باز تحلیل شده CFSR در کنار روش های مختلف درون­یابی­­ مکانی، شامل نزدیک ترین همسایگی (NN) و وزن دهی معکوس فاصله (IDW)، جهت فراهم­سازی داده ورودی مدل SWAT در چارچوب یک ماژول محاسباتی توسعه­یافته در محیط ArcMap بکار گرفته ­شد و نتایج پس از واسنجی پارامترهای مدل SWAT مورد مقایسه قرار گرفت. شبیه­سازی رواناب روزانه برای یک دوره ۳۶ ساله با استفاده از داده­های بازتحلیل شده CFSR، بعد از واسنجی منجر به شاخص NS برابر با ۵۷/۰ گردید که در مقایسه با استفاده از داده­های بارش مربوط به ایستگاه­های زمینی که منجر به شاخص NS برابر با ۳۸/۰ شده، مطلوب­تر است. مقایسه دو روش درون­یابی مکانی برای پهنه ای نمودن داده های بارش نشان داد که روش­ IDW بر روش NN برتری قابل توجه دارد بطوریکه شاخص NS برای روش اول برابر ۷۹/۰ و برای روش دوم برابر ۵۶/۰ به دست آمد.

کلیدواژه ها:

بارش ، SWAT ، نزدیک ترین همسایگی ، IDW ، CFSR